Thực tế tham gia một số vụ án liên quan đến hành vi đòi nợ trái pháp luật, với tư cách tham gia tố tụng là luật sư bào chữa cho các bị cáo, tôi nhận thấy có những sai lầm mà các chủ nợ thường mắc phải dẫn đến vi phạm pháp luật, từ đó bị khởi tố vụ án, khởi tố bị can để điều tra, truy tố và xét xử:

Thứ nhất, hành vi bắt, giữ con nợ để buộc con nợ phải trả nợ vay - dấu hiệu định tội của tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật quy định tại Điều 157 BLHS 2015 có mức hình phạt cao nhất là 12 năm tù.

Thứ hai là hành vi gây sức ép chiếm đoạt một số tài sản của con nợ để cấn trừ nợ, mà trong đời sống thường ngày hay gọi là “xiết nợ” - có dấu hiệu của tội cưỡng đoạt tài sản theo Điều 170 BLHS với mức hình phạt cao nhất là 20 năm tù.

Thứ ba, tự mình hoặc thuê người khác (thông thường là những đối tượng xã hội đen) để đánh đập, ép con nợ hoặc người thân con nợ phải trả nợ vay. Đây là hành vi có dấu hiệu của tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác - mức hình phạt cao nhất lên đến chung thân theo Điều 134 BLHS 2015.

Do đó, nếu thoả mãn các yếu tố còn lại của cấu thành tội phạm theo quy định của BLHS 2015, thì người thực hiện hành vi có thể bị tuyên án về một tội danh (nếu chỉ thực hiện một hành vi) hoặc bị tuyên án cùng lúc nhiều tội danh và tổng hợp hình phạt (nếu thực hiện nhiều hành vi mà mỗi hành vi đều thoả mãn đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm).

Làm sao để đòi nợ đúng cách?

Như vậy, vấn đề đặt ra là: Chủ nợ cần làm gì để có thể đòi được nợ một cách an toàn; đảm bảo vừa thu hồi được tài sản, vừa an toàn về mặt pháp lý?

Trước tiên, cần phải thống nhất rằng, pháp luật hiện tại có đầy đủ quy định để bảo vệ quyền sở hữu hợp pháp của chủ nợ nói chung và quyền đòi lại tài sản đã cho vay nói riêng. Cơ chế bảo vệ quyền lợi của chủ nợ trong trường hợp này bao gồm cả cơ chế về hình sự và dân sự, tuỳ thuộc vào hành vi của con nợ mà có cách đòi nợ khác nhau.

Tình huống thứ nhất, con nợ có dấu hiệu dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản hoặc đến thời hạn trả lại tài sản đã vay, mượn mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả; hoặc đã sử dụng tài sản đã vay, mượn vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.

Trong trường hợp này, con nợ có dấu hiệu của tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản quy định tại Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015.

Khi đó, chủ nợ có quyền thực hiện việc tố giác tội phạm bằng hình thức trình bày trực tiếp, gửi đơn tố giác hoặc kết hợp cả hai phương thức đến cơ quan có thẩm quyền (công an các cấp) để được giải quyết theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, việc có thực hiện việc tố giác hay không, thời điểm nào thực hiện việc này cần phải thật cân nhắc, vì mục đích cuối cùng của việc này là nhằm lấy lại tài sản, mà không nhằm mục đích đưa con nợ vướng vào lao lý, tù tội.

Do đó, tuỳ thuộc vào cách hành xử của con nợ mà chủ nợ có thể “tuỳ cơ ứng biến” cho phù hợp với quy định của pháp luật, phù hợp với vấn đề đối nhân xử thế, đặc biệt là khi giữa đôi bên có quan hệ thân thiết như người thân, bạn bè, đồng nghiệp, xóm giềng…

Tình huống thứ hai là con nợ không có các hành vi như bỏ trốn... thì chủ nợ vẫn có cơ chế bảo vệ quyền sở hữu tài sản thông qua một vụ kiện dân sự tại toà án có thẩm quyền.

Theo phương thức này, chủ nợ (người khởi kiện) cần chuẩn bị một bộ hồ sơ khởi kiện bao gồm: Đơn khởi kiện; các tài liệu về nhân thân của người khởi kiện, con nợ (người bị kiện); các tài liệu, chứng cứ chứng minh về việc tồn tại quan hệ vay, mượn tài sản, quá trình thực hiện nghĩa vụ trả nợ (nếu có) và các tài liệu, chứng cứ khác có liên quan đến việc giải quyết vụ án. Đồng thời, thực hiện việc đóng tạm ứng án phí và tuân thủ các thủ tục tố tụng quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 để có được phán quyết từ toà án nhằm bảo vệ quyền lợi của mình.

Có thể thấy, chủ nợ không thiếu các biện pháp hợp pháp để đòi lại tài sản cho vay, mượn nếu con nợ vi phạm nghĩa vụ và việc thương lượng, hoà giải không đạt kết quả mong muốn.



Luật sư Trần Minh Hùng – Tốt nghiệp đại học Luật TPHCM, tốt nghiệp Học viện Tư Pháp, Tốt nghiệp Luật sư, thuộc Đoàn LS TPHCM, Thuộc Liên đoàn LSVN là một trong những luật sư sáng lập văn phòng luật, giàu kinh nghiệm về kiến thức và thực tiễn đã dành nhiều thắng lợi vụ kiện và quan trọng luật sư Hùng luôn coi trọng chữ Tâm của nghề luật sư và trách nhiệm đối với xã hội nên đã được nhiều hãng báo chí, truyền thông, Đài truyền hình, Đài tiếng nói Việt nam phỏng vấn pháp luật,  nhiều lĩnh vực quan trọng liên quan đến đời sống. Luật sư Trần Minh Hùng là đối tác tư vấn pháp luật được nhiều hãng truyền thông, báo chí trong nước  tin tưởng với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn trên VOV Giao Thông – Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh VOH TPHCM, Đài truyền hình TP.HCM (HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Truyền hình SCTV, THĐN, Truyền hình Quốc Hội VN, Truyền hình Công an ANTV, Đài truyền hình Vĩnh Long, Đài phát thanh kiên giang, Đài Bình Dương, Truyền hình Quốc Phòng, VTC... và các hãng báo chí trên cả nước, được các tổ chức, trường Đại học Luật TP.HCM mời làm giám khảo các cuộc thi Phiên tòa giả định với Đại học cảnh sát, mời làm chuyên gia ý kiến về các sự kiện lớn, được mời dạy bồi dưỡng nghiệp vụ cho các luật sư……là đối tác tư vấn luật của các hãng truyền thong, các tổ chức, xã hội uy tín và chuyên nghiệp và luôn mang lại niềm tin cho khách hàng và ghi nhận sự đóng góp của chúng tôi cho xã hội...là luật sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ Ngân hàng Navibank liên quan Huyền Như Viettinbank, các vụ Giết Người do mâu thuẫn hát karaoke tại Bình Chánh, Bào chữa chủ tịch Huyện Đông Hòa – Phú Yên, Đại án Vụ cướp bitcoin 35 tỷ Long Thành- Dầu Dây, Bào chữa vụ Đại Án Đăng Kiểm, Bào chữa vụ đại án Khai thác Cát Cần giờ, Bào chữa bị cáo Huân không đeo khẩu trang mùa Covit, Vụ Nữ sinh Tân Bình bị cắt tai, bảo vệ cho MC Trấn Thành, Bào chữa, bảo vệ vụ "Bác sĩ khoa rút ống thở", Bảo vệ cho người cho thuê nhà vụ Công ty Thế giới Di Động không trả tiền thuê nhà mùa dịch covid, Tư vấn cho nghệ sĩ Thương Tín, bảo vệ vụ đổ xăng đốt 10 người tại TPHCM, Bảo vệ thành công vụ 1 bệnh nhân bị xông hơi chết tại nhà bè, các vụ Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, cưỡng đoạt, cướp, gây thương tích, tham ô, mua bán ma túy, cố ý làm trái, bào chữa vụ án cựu Cảnh sát Buôn Lậu và các bị cáo kiên quan, bào chữa vụ chiếm đoạt tiền công nghệ của nước Úc của bị can về công nghệ, bào chữa vụ Mua bán khẩu trang mùa covid, bào chữa nhiều vụ án ma túy, bào chữa vụ lợi dụng chức vụ quyền hạn của tổ chức tín dụng ngân hàng... .… và rất nhiều các vụ án khác về dân sự, kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi..…là hãng luật tư vấn luật cho nhiều công ty Việt Nam và nước ngoài trên cả nước luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.
Chúng tôi hội đủ các luật sư chuyên về các lĩnh vực, kinh nghiệm, chuyên sâu như: hình sự, dân sự, kinh tế, thừa kế, hợp đồng, đất đai, ly hôn, dịch vụ nhà đất, di chúc, lao động…