Giống như thủ tục tuyên bố một người là mất tích, thủ tục tuyên bố một người đã chết được thực hiện nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến vấn đề nhân thân và tài sản của người mất tích hoặc tích tích trong thời gian dài. Hiện tại luật pháp có quy định cụ thể về điều kiện và thủ tục để tuyên bố một người đã chết.

Vậy thủ tục tuyên bố một người đã chết theo quy định của pháp luật được thực hiện ra sao? VPLS GIA ĐÌNH sẽ đồng hành cùng bạn để giải đáp những thắc mắc trong bài viết sau.

I. Cơ sở pháp lý

- Bộ luật Dân sự năm 2015

- Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015

II. Nội dung tư vấn

1. Người có quyền yêu cầu tuyên bố một người đã chết

Căn cứ khoản 1 Điều 391 BLTTDS 2015 thì chủ thể có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố một người đã chết theo quy định của Bộ luật dân sự là người có quyền, lợi ích liên quan.

Theo đó, người có quyền, lợi ích liên quan ở đây có thể hiểu là bất cứ ai, có quyền, lợi ích và nghĩa vụ liên quan đến người được yêu cầu tuyên bố là chết có thể yêu cầu Tòa án. Buộc phải tuyên bố cho người được yêu cầu một "cái chết pháp lý" để giải quyết những vấn đề nhân thân và tài sản, giúp những người có quyền và lợi ích được hưởng những quyền lợi chính đáng của họ.

2. Thời điểm có thể yêu cầu tuyên bố một người đã chết

Theo quy định tại Điều 71 BLDS 2015, trong bốn trường hợp sau, Tòa án có thể tuyên bố một người đã chết:

- Sau 03 năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin xác thực còn tồn tại.

Trường hợp này được hiểu là sau khi một người biệt tích từ nơi cư trú từ 2 năm liền trở về mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp thông báo, tìm kiếm theo quy định của pháp luật về ưu đãi dân sự nhưng vẫn không có tin tức. Theo đó, người có quyền và lợi ích liên quan có thể yêu cầu Tòa án tuyên bố người bị mất tích. Như vậy, sau 03 năm kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án có luật pháp mà không có bất kỳ thông tin nào, Tòa án có thể căn cứ để tuyên bố người đó đã chết.

- Biệt thự trong chiến tranh sau 05 năm, kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà vẫn chưa có tin xác thực còn tồn tại.

Ngày chiến tranh kết thúc có thể quy định khác nhau: Ngày chiến thắng, ngày tuyên bố chấm dứt chiến tranh, ngày ký hiệp định đình chiến, hòa bình, ngày tuyên bố chấm dứt tình trạng chiến tranh… tùy theo từng hoàn cảnh và các cuộc tranh chiến công cụ có thể quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, hoặc được xác định theo thông lệ quốc tế.

- Bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau 02 năm, kể từ ngày tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai đó chấm dứt vẫn không có tin tức xác thực còn sống.

Người được tuyên bố là đã chết phải ở trong số nhiều người bị tai nạn (cư dân trong các vùng bị động đất, núi lửa, sóng thần; hành khách trong các tai nạn giao thông đường thủy, đường bộ, đường hàng không; người trong hầm lò bị sâu, trên tàu bị đắm, lũ cuốn… mà không xác định được hoặc không tìm thấy nạn nhân).

- Biệt thự 05 năm liền trở lên và không có thông tin xác thực còn sống.

Khi một người phân tích thì phải áp dụng các quy định về thông báo, tìm kiếm tương tự như trường hợp tìm kiếm người bị mất tích. Sau 02 năm có thể tuyên bố mất tích, sau 05 năm có thể tuyên bố đã chết. Nếu có tuyên bố mất tích thì phải áp dụng quy định tại điểm a, khoản 1 Điều 71 BLDS, nếu không tuyên bố mất tích thì phải tích 05 năm liền trở lên tòa án có thể tuyên bố một người đã chết.

Thời hạn 05 năm được tính từ ngày được biết cuối cùng về người đó; nếu không xác định được ngày cuối cùng của nội dung thì thời hạn này được tính từ ngày đầu tiên của tháng tiếp theo của tháng có nội dung cuối cùng; nếu không xác định được ngày, tháng có nội dung cuối cùng thì thời hạn này được tính từ ngày đầu tiên của năm tiếp theo năm có nội dung cuối cùng.

3. Thủ tục tuyên bố một người đã chết được quy định như thế nào?

Việc yêu cầu Tòa án tuyên bố một người đã chết được thực hiện theo trình tự giải quyết công việc dân sự được quy định trong Bộ luật pháp tôn sự 2015, cụ thể :

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ, bao gồm các loại giấy tờ sau:

- Đơn yêu cầu giải quyết công việc dân sự. Đối với loại đơn này, bạn có thể đánh máy hoặc viết tay theo. Quý độc giả có thể tham khảo mẫu đơn 92 Nghị quyết 01/2017 HDTP để có thể dễ dàng làm việc đơn.

- Bản sao CMND/CCCD/ Hộ chiếu của người bảo vệ hồ sơ và người được yêu cầu tuyên bố đã chết;

- Các chứng cứ chứng minh người được yêu cầu đã bao bọc điều kiện được tuyên bố đã chết, quy định tại Điều 391 Bộ luật pháp tụng dân sự sự 2015.

Bước 2: Ra thông báo tìm kiếm người được yêu cầu tuyên bố đã chết

Khi đã hoàn thiện đủ tài liệu, bằng chứng cần thiết, lúc này Tòa án sẽ quyết định thông báo tìm kiếm người được yêu cầu tuyên bố đã chết.

Thời hạn tìm kiếm người được yêu cầu tuyên bố đã chết là 04 tháng, được tính từ ngày đăng và phát thông báo đầu tiên.

Nếu sau thời gian này, mà không có bất kỳ thông tin nào của người được yêu cầu tuyên bố đã chết thì Tòa án sẽ quyết định tuyên truyền cá nhân đó là đã chết theo quy định tại Điều 393 Bộ luật pháp tôn giáo dân sự sự 2015.

Bước 3: Tòa án quyết định tuyên bố một người đã chết

Khi Tòa án đã kết luận và quyết định tuyên bố một người đã chết có hiệu lực luật thì quan hệ hôn nhân – gia đình và các quan hệ nhân thân khác của những người được giải quyết như đối với người đã chết.
Luật sư Trần Minh Hùng – Tốt nghiệp đại học Luật TPHCM, tốt nghiệp Học viện Tư Pháp, Tốt nghiệp Luật sư, thuộc Đoàn LS TPHCM, Thuộc Liên đoàn LSVN là một trong những luật sư sáng lập văn phòng luật, giàu kinh nghiệm về kiến thức và thực tiễn đã dành nhiều thắng lợi vụ kiện và quan trọng luật sư Hùng luôn coi trọng chữ Tâm của nghề luật sư và trách nhiệm đối với xã hội nên đã được nhiều hãng báo chí, truyền thông, Đài truyền hình, Đài tiếng nói Việt nam phỏng vấn pháp luật,  nhiều lĩnh vực quan trọng liên quan đến đời sống. Luật sư Trần Minh Hùng là đối tác tư vấn pháp luật được nhiều hãng truyền thông, báo chí trong nước  tin tưởng với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn trên VOV Giao Thông – Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh VOH TPHCM, Đài truyền hình TP.HCM (HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Truyền hình SCTV, THĐN, Truyền hình Quốc Hội VN, Truyền hình Công an ANTV, Đài truyền hình Vĩnh Long, Đài phát thanh kiên giang, Đài Bình Dương, Truyền hình Quốc Phòng, VTC... và các hãng báo chí trên cả nước, được các tổ chức, trường Đại học Luật TP.HCM mời làm giám khảo các cuộc thi Phiên tòa giả định với Đại học cảnh sát, mời làm chuyên gia ý kiến về các sự kiện lớn, được mời dạy bồi dưỡng nghiệp vụ cho các luật sư……là đối tác tư vấn luật của các hãng truyền thong, các tổ chức, xã hội uy tín và chuyên nghiệp và luôn mang lại niềm tin cho khách hàng và ghi nhận sự đóng góp của chúng tôi cho xã hội...là luật sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ Ngân hàng Navibank liên quan Huyền Như Viettinbank, các vụ Giết Người do mâu thuẫn hát karaoke tại Bình Chánh, Bào chữa chủ tịch Huyện Đông Hòa – Phú Yên, Đại án Vụ cướp bitcoin 35 tỷ Long Thành- Dầu Dây, Bào chữa vụ Đại Án Đăng Kiểm, Bào chữa vụ đại án Khai thác Cát Cần giờ, Bào chữa bị cáo Huân không đeo khẩu trang mùa Covit, Vụ Nữ sinh Tân Bình bị cắt tai, bảo vệ cho MC Trấn Thành, Bào chữa, bảo vệ vụ "Bác sĩ khoa rút ống thở", Bảo vệ cho người cho thuê nhà vụ Công ty Thế giới Di Động không trả tiền thuê nhà mùa dịch covid, Tư vấn cho nghệ sĩ Thương Tín, bảo vệ vụ đổ xăng đốt 10 người tại TPHCM, Bảo vệ thành công vụ 1 bệnh nhân bị xông hơi chết tại nhà bè,bảo vệ cho 27 bị hại vụ lừa đảo đất nền Nguyễn Thanh Uyn và đồng phạm, Bảo vệ Ni cô Vụ kiện hành chính đòi nhà  các vụ Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, cưỡng đoạt, cướp, gây thương tích, tham ô, mua bán ma túy, cố ý làm trái, bào chữa vụ án cựu Cảnh sát Buôn Lậu và các bị cáo kiên quan, bào chữa vụ chiếm đoạt tiền công nghệ của nước Úc của bị can về công nghệ, bào chữa vụ Mua bán khẩu trang mùa covid, bào chữa nhiều vụ án ma túy, bào chữa vụ lợi dụng chức vụ quyền hạn của tổ chức tín dụng ngân hàng... .… và rất nhiều các vụ án khác về dân sự, kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi..…là hãng luật tư vấn luật cho nhiều công ty Việt Nam và nước ngoài trên cả nước luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.
Chúng tôi hội đủ các luật sư chuyên về các lĩnh vực, kinh nghiệm, chuyên sâu như: hình sự, dân sự, kinh tế, thừa kế, hợp đồng, đất đai, ly hôn, dịch vụ nhà đất, di chúc, lao động…