Quy định pháp luật về hoãn chấp hành hình phạt tù đối với phụ nữ mang thai

Căn cứ Điều 67 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 quy định về các trường hợp được hoãn chấp hành hình phạt như sau:

“Người bị phạt tù có thể được hoãn chấp hành hình phạt trong các trường hợp sau đây:
1. Bị bệnh nặng, có xác nhận của cơ quan y tế có thẩm quyền;
2. Phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi;
3. Là lao động duy nhất trong gia đình, nếu phải chấp hành hình phạt tù thì gia đình sẽ gặp khó khăn đặc biệt;
4. Người bị kết án về tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng là người trên 70 tuổi;
5. Người bị kết án là người mắc bệnh hiểm nghèo.”

Như vậy, pháp luật cho phép người mẹ được hoãn chấp hành hình phạt tù cho đến khi con đủ 36 tháng tuổi. Điều này có nghĩa là, dù bị kết án tù, phụ nữ mang thai sẽ chưa phải chấp hành ngay mà được hoãn cho đến khi con đủ 36 tháng tuổi. Mục đích của quy định này là đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho trẻ em, đặc biệt là trong giai đoạn sơ sinh và phát triển đầu đời.

Nếu người bị kết án liên tục mang thai để trốn tránh thi hành án thì có được hoãn tù không?

Có nhiều ý kiến thắc mắc về việc một số trường hợp người bị kết án liên tục mang thai để trốn tránh nghĩa vụ thi hành án. Về vấn đề này, tại tiểu mục 4 Mục II Công văn 01/2017/GĐ-TANDTC ngày 07/4/2017 của Tòa án nhân dân tối cao đã giải đáp như sau:

“Nếu người bị kết án là phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi thì có thể được hoãn chấp hành hình phạt tù cho đến khi con đủ 36 tháng tuổi, không phân biệt họ cố tình có thai và sinh con liên tục để trốn tránh nghĩa vụ thi hành án phạt tù hay không.”

Như vậy, theo hướng dẫn của Tòa án nhân dân tối cao, pháp luật không đặt ra giới hạn về số lần hoãn thi hành án do sinh con. Điều này có nghĩa là, nếu một người phụ nữ liên tục mang thai và sinh con, họ vẫn có thể được hoãn chấp hành hình phạt tù cho đến khi con út đủ 36 tháng tuổi. Tuy nhiên, trong thực tế, cơ quan chức năng sẽ giám sát và có thể áp dụng các biện pháp phù hợp để đảm bảo người bị kết án không lợi dụng quy định này nhằm trốn tránh nghĩa vụ thi hành án.

Những chính sách khoan hồng khác dành cho phụ nữ mang thai phạm tội

Ngoài việc được hoãn thi hành án, phụ nữ mang thai cũng có thể được hưởng chính sách khoan hồng khác theo quy định pháp luật:

• Không áp dụng biện pháp lao động phục vụ cộng đồng:

Căn cứ khoản 4 Điều 36 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về cải tạo không giam giữ như sau: “Không áp dụng biện pháp lao động phục vụ cộng đồng đối với phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 06 tháng tuổi”

Như vậy, phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 06 tháng tuổi sẽ không bị áp dụng biện pháp lao động phục vụ cộng đồng.

• Không áp dụng hình phạt tử hình:

Căn cứ điểm a khoản 3 Điều 40 Bộ luật Hình sự 2015 quy định:

“ 3. Không thi hành án tử hình đối với người bị kết án nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi;”

Như vậy, phụ nữ mang thai sẽ không phải chịu hình phạt tử hình, mà thay vào đó hình phạt này sẽ được chuyển thành tù chung thân theo quy định tại khoản 4 Điều 40 Bộ luật Hình sự 2015.

• Giảm nhẹ trách nhiệm hình sự:

Căn cứ vào Điểm n, Khoản 1, Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015, phụ nữ mang thai được xem là một trong các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, tức là có thể được giảm nhẹ hình phạt so với mức án thông thường.

Kết luận

Bộ luật Hình sự đã có những quy định mang tính nhân đạo đối với phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi trong quá trình tòa đưa ra quyết định hình phạt lẫn khi thi hành án. Những quy định trên nhằm đảm bảo sự nhân đạo và quyền lợi của phụ nữ mang thai cũng như trẻ em.

Việc hiểu rõ các quy định về hoãn thi hành án giúp người dân nắm bắt được quyền lợi của mình và áp dụng đúng theo quy định pháp luật. Nếu bạn hoặc người thân rơi vào tình huống cần hoãn thi hành án, nên tìm đến sự tư vấn của luật sư hoặc các cơ quan có thẩm quyền để được hướng dẫn cụ thể và đảm bảo quyền lợi hợp pháp.