Đặc điểm chung của tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa

✔ Tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa là gì?

Tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa là những mâu thuẫn, bất đồng về quyền và nghĩa vụ giữa các chủ thể tham gia trong hợp đồng mà chủ yếu là liên quan đến việc thực hiện hoặc không thực hiện quyền và nghĩa vụ tự nguyện thỏa thuận. Cũng có thể xảy ra tranh chấp phát sinh từ nội dung của hợp đồng, giải thích từ ngữ trong hợp đồng, quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng, thực hiện hợp đồng, sửa đổi, bổ sung chấm dứt hợp đồng.

✔ Các đặc điểm của tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa

Tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa có các đặc điểm sau:

• Có sự vi phạm hợp đồng mua bán hàng hóa.
• Có thiệt hại về tài sản của bên bị vi phạm.
• Có quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm hợp đồng và thiệt hại vật chất xảy ra.
• Có lỗi của bên vi phạm.

Ở Việt Nam, việc hòa giải tranh chấp hợp đồng được coi trọng. Các bên phải tự thương lượng, hòa giải với nhau khi phát sinh tranh chấp. Khi thương lượng, hòa giải bất thành, mới đưa ra tòa án hoặc trọng tài giải quyết. Ngay tại tòa án, các bên vẫn có thể tiếp tục hòa giải với nhau.

Nguyên nhân xảy ra tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa

✔ Nguyên nhân chủ quan dẫn đến tranh chấp hợp đồng

Các nguyên nhân chủ quan được đề cập đến bao gồm:

• Do sự chủ quan của các bên trong việc thiết lập hợp đồng mua bán hàng hóa.
• Do ý chí chủ quan của các chủ thể trong hợp đồng (cố tình không thực hiện các giao kết trong hợp đồng dẫn tới bên bị vi phạm buộc phải khởi kiện tại tòa án để bảo vệ quyền lợi).
• Đối với các tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế thì tranh chấp phát sinh ngoài những nguyên nhân trên còn do: năng lực của doanh nghiệp trong quan hệ thương mại quốc tế còn nhiều hạn chế; sự thiếu hiểu biết về pháp luật và tập quán thương mại quốc tế.

✔ Nguyên nhân khách quan dẫn đến tranh chấp hợp đồng

Các nguyên nhân khách quan được đề cập gồm:

• Sự biến động của những yếu tố như giá cả, tỷ giá, cung cầu của mỗi quốc gia là khác nhau ở mỗi giai đoạn ảnh hưởng rất lớn đến lợi ích của các bên và có thể dẫn đến nguy cơ xảy ra tranh chấp.
• Các sự kiện bất khả kháng xảy ra ngẫu nhiên trong thực tế sau khi hai bên đã ký kết hợp đồng mà không thuộc trường hợp đồng miễn trách nhiệm.
• Đối với các tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, ngoài những nguyên nhân khách quan trên còn có thể kể đến các nguyên nhân sau: Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế là hợp đồng liên quan đến ít nhất hai hệ thống pháp luật của hai quốc gia; ngoài ra, còn có thể liên quan đến tập quán quốc tế điều chỉnh các quan hệ hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, các bên ký kết lại không tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi ký kết hợp đồng dẫn đến việc ký kết hợp đồng không đúng, không đầy đủ, dẫn đến cách hiểu không thống nhất làm phát sinh tranh chấp giữa các bên; Sự thay đổi chính sách và pháp luật điều chỉnh quan hệ thương mại quốc tế.

LS TRẦN MINH HÙNG TƯ VẤN KINH DOANH THƯƠNG MẠI TRÊN HTV

Kinh nghiệm giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa

Nếu cá nhân, doanh nghiệp đang phải đối diện với việc tự xác định phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa đã giao kết, quý vị sẽ cần lưu ý những điểm sau:

✔ Xác định lại cơ sở đàm phán nội dung hợp đồng mua bán

Theo luật sư việc xác định lại cơ sở, mục đích giao kết hợp đồng giúp bạn xác định được nguyên nhân thực sự dẫn đến việc tranh chấp, cũng đồng thời là căn cứ để bạn trình bày trước Hội đồng xét xử, Hội đồng trọng tài để họ hiểu được cái lý của bạn trong việc thực hiện hợp đồng.

✔ Xác định lại các chế tài được thỏa thuận trong hợp đồng mua bán

Hợp đồng ký kết càng chặt chẽ, ràng buộc càng nhiều thì khi giải quyết tranh chấp bạn sẽ càng nhiều căn cứ để đàm phán thương lượng. Phương thức thương lượng để giải quyết tranh chấp đương nhiêu là cách giải quyết tranh chấp nhanh nhất.

✔ Xác định các rủi ro trong việc tổn thất tài chính khi giải quyết tranh chấp

Trước bất kỳ phương thức giải quyết hợp đồng nào bạn cũng nên xác định các rủi ro, tổn thất tài chính phải chi trả. Bởi nó giúp bạn hiểu rõ kết quả nào mình sẽ chấp thuận trong quá trình giải quyết tranh chấp. Đôi khi: Một phán quyết trọng tài trái luật bạn cũng không dám khởi kiện hủy phán quyết bởi sẽ phải đối diện với thủ tục khởi kiện lại mất thời gian và mất cơ hội thi hành án nhanh; Một bản án thiếu thuyết phục của Tòa án như không ghi nhận mức lãi suất chậm trả trong quá trình thi hành án nhưng bạn không khiếu nại bởi cần thi hành án nhanh,... Chấp nhận kết quả giải quyết tranh chấp hợp đồng trong một phạm vi cho phép giúp bạn tích kiệm thời gian, chi phí giải quyết tranh chấp, đồng thời nhanh chóng kết thúc tranh chấp.