Các loại vụ án kinh doanh thương mại thường gặp

Vụ án kinh doanh thương mại được quy định tại Điều 30 của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Các tranh chấp này phát sinh từ hoạt động kinh doanh giữa các chủ thể có đăng ký kinh doanh. Phạm vi giải quyết bao gồm các tranh chấp về hợp đồng, đòi nợ và quyền sở hữu trí tuệ.

Tranh chấp hợp đồng thương mại chiếm tỷ lệ lớn trong các vụ án kinh doanh thương mại. Các tranh chấp về mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, và xây dựng thường xuyên xảy ra. Ngoài ra, tranh chấp về chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp cũng ngày càng phổ biến.

Hồ sơ khởi kiện vụ án kinh doanh thương mại

Đơn khởi kiện

Đơn khởi kiện phải tuân thủ nghiêm ngặt mẫu số 23 – DS ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP do Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao ban hành ngày 13/01/2017.

Theo khoản 4, Điều 189, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì đơn khởi kiện phải có các nội dung chính sau đây:

• Ngày, tháng, năm làm đơn khởi kiện;
• Tên Tòa án nhận đơn khởi kiện;
• Thông tin pháp lý của người khởi kiện, người bị kiện, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan (nếu có)
• Quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm; những vấn đề cụ thể yêu cầu Tòa án giải quyết đối với người bị kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan;
• Họ, tên, địa chỉ của người làm chứng (nếu có);
• Danh mục tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện.

Yêu cầu về hình thức:

• Đơn phải được viết bằng tiếng Việt
• Có chữ ký của người khởi kiện
• Đóng dấu nếu là pháp nhân

Các tài liệu khác đính kèm theo hồ sơ khởi kiện

1. Giấy tờ chứng minh tư cách pháp lý

Đối với cá nhân: CCCD/CMND/Hộ chiếu còn hiệu lực

Đối với tổ chức là Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp bản sao y. Ngoài ra, còn có thể kèm theo:

• Điều lệ công ty
• Quyết định bổ nhiệm người đại diện
• Giấy ủy quyền cho đại diện tham gia tố tụng

2. Tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện

Theo khoản 5, Điều 189, Bộ luật Tố tụng Dân sự thì kèm theo đơn khởi kiện phải có tài liệu, chứng cứ chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm. Trường hợp vì lý do khách quan mà người khởi kiện không thể nộp đầy đủ tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện thì họ phải nộp tài liệu, chứng cứ hiện có để chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm. Người khởi kiện bổ sung hoặc giao nộp bổ sung tài liệu, chứng cứ khác theo yêu cầu của Tòa án trong quá trình giải quyết vụ án.

Chứng cứ phải được sắp xếp theo trình tự thời gian và phân loại theo nội dung. Mỗi chứng cứ cần có bản gốc hoặc bản sao công chứng. Các loại chứng cứ bao gồm:

• Tài liệu hợp đồng và phụ lục
• Chứng từ thanh toán, hóa đơn
• Biên bản làm việc, thư từ giao dịch
• Văn bản xác nhận của các bên..

Tùy theo vụ việc, yêu cầu khởi kiện khác nhau sẽ tương ứng với các tài liệu, chứng cứ chứng minh khác nhau được liệu kê trong danh sách đính kèm Đơn khởi kiện.

Lưu ý quan trọng khi chuẩn bị hồ sơ

Thời hiệu khởi kiện trong vụ án kinh doanh thương mại là 02 năm, do đó cần lưu ý đến các hồ sơ liên quan đến việc phát sinh tranh chấp để xác định được thời hiệu khởi kiện. Tránh trường hợp chuẩn bị xong hồ sơ khởi kiện thì đã hết thời hiệu.

Đơn khởi kiện phải đáp ứng được các nội dung chính cần có theo quy định của BLTTDS 2015 và phải đúng mẫu theo Nghị quyết đã hướng dẫn. Đồng thời, trong đơn khởi kiện liệt kê danh mục tài liệu chứng cứ, số lượng bao nhiêu, loại tài liệu thì phải nộp đủ và đúng theo danh mục đã liệt kê.

Sau khi hoàn tất việc chuẩn bị hồ sơ khởi kiện, doanh nghiệp sẽ nộp đơn khởi kiện cùng các chứng cứ, tài liệu kèm theo tới Tòa án có thẩm quyền. Lưu ý phải xác định đúng thẩm quyền giải quyết.

Quy trình khởi kiện vụ án kinh doanh thương mại

Bước 1: Nộp hồ sơ khởi kiện cho Tòa án

• Trực tiếp tại Tòa án
• Gửi đến Tòa án theo đường bưu chính
• Gửi trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia (nếu có).

Bước 2: Tòa án nhận đơn và xử lý đơn khởi kiện

Sau khi được Chánh án phân công, Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện trong thời hạn 05 ngày làm việc và ban hành một trong các quyết định theo khoản 3, Điều 191, BLTTDS 2015

Bước 3: Nộp tạm ứng án phí

• Nếu xét thấy vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì Thẩm phán phải thông báo ngay cho người khởi kiện về tiền tạm ứng án phí mà họ phải nộp (nếu có).
• Thời hạn đóng tạm ứng án phí: trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được giấy báo của Tòa án

Bước 4: Tòa án thụ lý vụ án

Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày thụ lý vụ án, Thẩm phán phải thông báo bằng văn bản về việc Tòa án đã thụ lý vụ án cho đương sự và cho Viện kiểm sát cùng cấp.

Bước 5: Chuẩn bị xét xử

Tại giai đoạn chuẩn bị xét xử Thẩm phán thụ lý có thể thực hiện các quyền và nghĩa vụ theo Điều 203, BLTTDS 2015

Bước 6: Mở phiên tòa sơ thẩm

• Phiên tòa sơ thẩm được mở theo quyết định của Tòa án
• Trường hợp không có kháng cáo/kháng nghị bản án thì Bản án có hiệu lực sau 01 tháng, kể từ ngày Tòa án cấp sơ thẩm tuyên án.

Cơ sở pháp lý: Từ Điều 189 đến Điều 269, BLTTDS 2015

Dịch vụ luật sư tham gia vụ án kinh doanh thương mại trọn gói

• Tư vấn pháp lý sơ bộ về vụ án
• Rà soát và hoàn thiện hồ sơ khởi kiện
• Thu thập và đánh giá chứng cứ
• Soạn thảo đơn khởi kiện
• Đại diện theo ủy quyền tại tòa án
• Tham gia với tư cách người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho đương sự
• Tham gia phiên hòa giải
• Chuẩn bị bài bảo vệ/bản ý kiến
• Soạn thảo toàn bộ các đơn từ trong quá trình giải quyết vụ án
• Tham gia phiên tòa sơ thẩm
• Tư vấn phương án kháng cáo (nếu cần)….