1. Quyền và nghĩa vụ thăm nuôi con của cha mẹ sau ly hôn
 
Môi trường nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục là một trong những nền tảng quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển của con người. Mỗi đứa trẻ khi sinh ra đời đều có quyền được thụ hưởng sự chăm sóc, giáo dục từ phía cha mẹ và gia đình. Tuy nhiên, trong xã hội ngày càng phát triển như hiện nay, việc một gia đình phải ly tán xuất hiện ngày càng nhiều. Sau khi cha mẹ ly hôn, con cái thường chỉ có thể sống chung với một trong hai người hoặc sống cùng những người thân thích khác. Từ đây trong thực tế phát sinh những hệ lụy, khó khăn trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ thăm nuôi con sau ly hôn của người không trực tiếp nuôi con không hề dễ dàng, nhiều trường hợp bị cản trở, ngăn cấm.
Theo quy định tại Khoản 1, Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về việc Trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau ly hôn:
“Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự mình nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan”.
Tại Điều 82 Luật hôn nhân gia đình quy định về quyền và nghĩa vụ của cha mẹ không trực tiếp nuôi con quy định: Bên cạnh nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi, nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con, cha, mẹ là người không trực tiếp nuôi con vẫn được đảm bảo quyền được chăm sóc, giáo dục con thông qua cơ chế quyền và nghĩa vụ thăm nom con của người không trực tiếp nuôi con được ghi nhận tại khoản 3 Điều 82 Luật Hôn nhân và gia đình (HN&GĐ) năm 2014, cụ thể “sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở”.
Sau khi ly hôn, đa phần các bậc cha mẹ đều thấu hiểu sự tổn thương của con nên họ sẵn lòng cùng chung tay để tạo môi trường sống tốt nhất có thể cho con. Tuy nhiên, cũng có những người cha, người mẹ vì sự thù ghét, ích kỉ của bản thân mình mà lạm dụng quyền thăm nuôi con để gây khó khăn cho người trực tiếp nuôi con ảnh hưởng xấu đến quá trình phát triển của trẻ và cuộc sống của người trực tiếp nuôi con. Vì lẽ đó pháp luật cũng quy định về nghĩa vụ của người không trực tiếp nuôi con trong việc thăm nuôi con, cụ thể:
“Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nuôi con của người đó.
Sau khi ly hôn, đa phần các bậc cha, mẹ đều thấu hiểu được nỗi đau, sự tổn thương của con mà khó gì có thể hàn gắn được, do vậy họ luôn sẵn lòng chung tay với người trực tiếp nuôi con tạo môi trường sống tốt nhất cho con. Trái lại, cũng có một số người cha, người mẹ vì lòng thù ghét, ích kỷ cá nhân nên đã lạm dụng quyền lợi chính đáng này để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc nuôi con của người trực tiếp nuôi con. Vì lẽ đó, pháp luật ghi nhận chế tài hạn chế quyền thăm nom con nhằm bảo vệ quyền được chăm sóc, giáo dục của con sau khi cha mẹ ly hôn. Cụ thể, khoản 3 Điều 82 Luật HN&GĐ năm 2014 quy định: “cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó”.
 
2. Không thực hiện cấp dưỡng thì có được thăm nom con không?
Câu 1:
Xin luật sư giúp em giải đáp thắc mắc về việc: Em và chồng cũ em đã ly hôn được 2 năm hiện tại con em đuoc 2 tuổi khi ly hôn em có thoả thuận với chồng Sẽ không cần trợ cấp nếu chồng em đồng ý đổi họ cho con em từ họ cha Sang họ mẹ và chồng em chấp nhận điều kiện đó nếu em làm đơn cho Anh ký và em cũng đã hoàn tất việc đổi ho cho con em và giờ Gia đinh chồng cũ em muốn thăm con nếu em không đồng ý thì có phạm luật không?
Trả lời tư vấn: Chào anh/chị! Cảm ơn anh/chị đã tin tưởng và gửi đề nghị tư vấn đến Văn Phòng Luật Sư Gia Đình, Đối với yêu cầu hỗ trợ của anh/chị chúng tôi tư vấn như sau:
Điều 82 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
"1. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.
2. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
3. Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.
Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó."
Điều 83 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ trực tiếp nuôi con đối với người không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
"1. Cha, mẹ trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu người không trực tiếp nuôi con thực hiện các nghĩa vụ theo quy định tại Điều 82 của Luật này; yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình tôn trọng quyền được nuôi con của mình.
2. Cha, mẹ trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình không được cản trở người không trực tiếp nuôi con trong việc thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con."
Theo quy định trên, người cha không trực tiếp nuôi con thì có nghĩa vụ cấp dưỡng và quyền thăm nuôi con. Việc người cha không cấp dưỡng cho con là do người mẹ không yêu cầu. Nghĩa vụ cấp dưỡng cho con không gắn liền với quyền lợi thăm nom con. Do vậy, người vợ lấy lý do không cấp dưỡng cho con để hạn chế vấn đề thăm nom con của người cha là không phù hợp quy định pháp luật.
 
2.Vợ/chồng ngăn cản thăm non con có phải cấp dưỡng cho con không?
Câu hỏi 2:
Xin hỏi luật sư. Tôi ly hôn được 3 năm và có con được 6 tuổi, và tôi là người có nghĩa vụ chu cấp nuôi dưỡng. năm đầu tiên sau ly hôn tôi vẫn được đưa đón con đi chơi hoặc đưa về nhà tôi chơi 2tuần 1 lần và tôi cũng chu cấp đầy đủ tiền nuôi dưỡng. Nhưng 2 năm nay tôi không được thăm nom con.
Kể cả gặp cũng k vì vợ cũ tôi bầy ra những lý do khác nhau để không cho tôi gặp hay đưa đón đi chơi vì thế tôi nghĩ mình mất quyền thăm nom nên tôi không đóng tiền chu cấp nữa. Như vậy thì tôi có vi phạm Pháp luật không
Trả lời tư vấn: Chào anh! Cảm ơn anh đã tin tưởng và gửi đề nghị tư vấn đến Văn Phòng Luật Sư Gia Đình, Đối với yêu cầu hỗ trợ của anh chúng tôi tư vấn như sau:
Điều 110 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định Nghĩa vụ cấp dưỡng của cha, mẹ đối với con
"Cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con."
Theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình khi anh không phải là người trực tiếp nuôi con thì anh có nghĩa vụ phải cấp dưỡng cho con. Về việc người vợ có hành vi cản trở quyền thăm nuôi con của anh thì anh có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án hoặc CA xã phường can thiệp giải quyết đảm bảo quyền lợi cho anh. Do đó, anh không có quyền không cấp dưỡng cho con vì lý do người mẹ cản trở không cho thăm gặp.
 
3. Trường hợp nào cha hoặc mẹ bị hạn chế quyền thăm nom con?
Tình huống:
Anh Lê Thanh T và chị Bạch Thị Mỹ T chung sống từ năm 2014, ly hôn năm 2017. Có con chung là Lê Bạch Khả H sinh ngày 23/8/2015 được thỏa thuận giao cho anh T chăm sóc, nuôi dưỡng. Tuy nhiên, anh T cho rằng mỗi lần chị T đến thăm nom con thì chị T lại kiếm chuyện chửi bới, gây mất trật tự làm ảnh hưởng đến sinh hoạt của gia đình anh T và ảnh hưởng đến việc trông nom, chăm sóc, giáo dục con, chính quyền địa phương cũng đã giáo dục nhiều lần nhưng chị T không thay đổi.
Vì vậy, anh T yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của chị T, anh T chỉ đồng ý cho chị T thăm nom con Lê Bạch Khả H mỗi năm một lần vào ngày 30 tháng 01, thời gian từ 16 giờ đến 19 giờ, anh T tự đưa con đến nhà của chị T để chị T thăm nom…"
Tòa án tuyên xử: Hạn chế quyền thăm nom con của chị Bạch Thị Mỹ T. Chị Bạch Thị Mỹ T được quyền thăm nom con tên Lê Bạch Khả H sinh ngày 23/8/2015 mỗi tháng 01 (một) lần và được thăm vào những ngày nghỉ Lễ, Tết. Thời gian và địa điểm thăm nom do chị T và anh T thỏa thuận.
Đối chiếu với quy định pháp luật thì tại Điều 82 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về hạn chế quyền thăm nom con như sau:
Điều 82. Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
" 1. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.
2. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
3. Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.
Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó.”
Theo quy định tại Điều 81, Luật Hôn nhân gia đình 2014 cũng quy định:
Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn
“Sau khi ly hôn, vợ, chồng vẫn có nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, giáo dục, nuôi dưỡng con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.”
Đây là quyền lợi cũng là nghĩa vụ về nhân thân, mang tính bắt buộc của bậc làm cha mẹ. Theo đó, người trực tiếp nuôi con nếu gây khó, cản trở người kia đến thăm con; hoặc người không trực tiếp nuôi con nếu lạm dụng việc thăm con để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến con đều là hành vi vi phạm pháp luật.
Như vậy, không phải người nào cứ dựa vào việc mình là bố mẹ của đứa trẻ có quyền thăm nom chúng là muốn làm gì cũng được. Họ phải thực hiện quyền đó của mình một cách có trách nhiệm, suy nghĩ đến quyền lợi cũng như đến sự phát triển toàn diện của con nếu không muốn họ sẽ bị pháp luật hạn chế quyền thăm nom con của mình.
 
Luật sư Trần Minh Hùng chuyên gia tư vấn luật trên kênh HTV, VTV, THVL1, ANTV, SCTV1...
Chúng tôi là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm, kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm và đạo đức trong nghề nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý- cao quý vì nghề luật sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư bảo vệ cho những nạn nhân, tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là nghề rất nguy hiểm và khó khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư luôn gặp nguy hiểm vì sự thù hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư thì phải có tâm, có đạo đức, có tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề, chấp nhận có khăn, hy sinh và chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật sư đúng nghĩa. Niềm vui của luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp được cho thân chủ, đem lại công bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem lại công bằng cho xã hội. 
 Luật sư Trần Minh Hùng Trưởng văn phòng Luật sư Gia Đình- Luật sư sáng lập luật sư Gia Đình có nhiều năm kinh nghiệm tranh tụng, tư vấn được rất nhiều hãng truyền thông tin tưởng với nhiều năm và thường xuyên cố vấn pháp lý, tư vấn pháp luật trên các Kênh truyền hình uy tín như:  Đài Truyền hình TPHCM (HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Đài truyền hình Vĩnh Long, Truyền hình Công an ANTV, SCTV, THQH, Tư vấn luật trên Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền hình cáp VTC, Đài VOV Giao Thông, Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh Kiên Giang, Truyền hình Quốc Hội, Báo Pháp luật TPHCM, Báo tuổi trẻ đời sống, Báo đời sống và pháp luật, Báo Dân trí, Báo Vnxpress, Báo công an nhân dân và các hãng báo chí trên cả nước... là luật sư được Trường Đại học luật TP.HCM mời làm giám khảo cho nhiều cuộc thi Phiên tòa giả định cấp trường ĐHL, Cấp Quốc Gia, học thuật với trường Cảnh sát nhân dân, Nhiều trường đại học uy tín và chuyên gia pháp luật cho các hãng truyền thông uy tín. Là Luật sư  bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng nổi tiếng trên cả nước được báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ đại án Ngân hàng Navibank liên quan Huyền Như và Viettinbank, Vụ cướp 35 tỷ Long Thành - Dầu giây, Chống thi hành công vụ mùa Covid, các vụ Giết Người, Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, gây thương tích, tham ô, cố ý làm trái... và các vụ án khác về dân sự, kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.
Chúng tôi cùng tư vấn luật và cố vấn pháp lý cho nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước rất lâu năm.
Trân trọng cảm ơn.
ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VPLS GIA ĐÌNH (Luật sư Thành Phố)
Trụ sở: 402A Nguyễn Văn Luông, P.12, Q.6, Tp.HCM (Bên cạnh Công chứng số 7)
5/1 Nguyễn Du, Biên Hòa, Đồng Nai (đối diện tòa án Biên Hòa)
68/147 Trần Quang Khải, Tân Định, quận 1, TP.HCM
Điện thoại: 028-38779958; Fax: 08-38779958
Luật sư Trần Minh Hùng: 0972 238006
Email: luatsuthanhpho@gmail.com
http://www.luatsugiadinh.net. vn
http://www.luatsuthanhpho.com