Luật sư tranh tụng Tòa có được xét xử ly hôn khi vắng mặt bị đơn?

I.Ly hôn khi chồng rượu chè, cờ bạc
1. DÀNH QUYỀN NUÔI CON KHI LY HÔN DO CHỒNG THƯỜNG XUYÊN NHẬU NHẸT
Hỏi: Tôi năm nay 29 tuổi, hiện đang làm công nhân ở xưởng may. Lương tháng 6 triệu. Chồng tôi làm phụ hồ, lương theo ngày, trung bình 200 ngàn một ngày nhưng ngày có ngày không. Chúng tôi lấy nhau được 5 năm. Chồng tôi thường xuyên nhậu nhẹt, say xỉn với bạn bè đến khuya mới về. Bao nhiêu tiền làm được dùng để nhậu hết, không đem về cho tôi để chăm lo con cái nhà cửa. Thậm chí tôi còn phát hiện chồng cờ bạc. Đã quá mệt mỏi nên nay tôi muốn ly hôn và dành quyền nuôi con nhưng chồng tôi không chịu. Tôi có một đứa con gái 4 tuổi. Trong trường hợp này tôi được dành quyền nuôi con hay không?
Trả lời: Với vấn đề của chị, Văn Phòng Luật sư Gia Đình được tư vấn như sau:
Khi chồng chị thường xuyên nhậu nhẹt, say xỉn, chồng cờ bạc, không chăm lo cuộc sống hôn nhân, thương yêu, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ chuyện trong gia đình, chỉ biết bổn phận của mình, bỏ mặc người vợ muốn sống ra sao thì sống, đã được bà con thân thích, cơ quan, tổ chức, nhắc nhở, hoà giải nhiều lần mà vẫn không thay đổi thì có thể xem tình trạng hôn nhân của chị đã lâm vào tình trạng trầm trọng. Như vậy có căn cứ để chị yêu cầu Tòa án giải quyết cho ly hôn.
Theo như thông tin chị cung cấp thì chồng chị không muốn ly hôn vậy nên chị có thể thực hiện thủ tục yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn theo yêu cầu của một bên.
Những hồ sơ chị cần chuẩn bị để yêu cầu đơn phương ly hôn bao gồm:
1. Đơn xin ly hôn đơn phương (Đơn này chị có thể tự viết hoặc lên Tòa án để mua)
2. Bản chính Giấy Đăng ký kết hôn (Trong trường hợp không còn bản chính hoặc chồng chị giữ giấy tờ này thì chị có thể yêu cầu cơ quan hộ tịch trích lục lại hoặc cung cấp bản sao và nêu rõ lý do).
3. Bản sao CMND
4. Bản sao Sổ hộ khẩu
5. Bản sao Giấy khai sinh của con
6. Giấy tờ chứng minh tài sản chung.
Sau khi chuẩn bị đầy đủ những hồ sơ trên có thể đem đến nộp tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi chồng chị đang cư trú hoặc làm việc.
Về vấn để dành quyền nuôi con Tòa án sẽ giải quyết căn cứ vào khả năng của mỗi bên. Tòa án lúc này sẽ giao con cho chị nuôi dưỡng trong những trường hợp sau:
Thứ nhất, Chị có thể thuyết phục được chồng giao con cho chị nuôi. Cần giải thích rõ với anh chồng rằng dù cho quyền nuôi dưỡng con trực tiếp thuộc về chị nhưng anh vẫn có quyền đến thăm, chăm sóc, giáo dục con và chị không có quyền ngăn cản.
Thứ hai, trong trường hợp chồng chị không đồng ý cho chị nuôi con, lúc này Tòa án sẽ căn cứ vào khả năng của mỗi bên để đưa ra quyết định. Chị cần chứng minh được tình trạng sức khỏe của mình ổn định, không mắc các bệnh về thần kinh để đảm bảo có đủ khả năng nuôi dưỡng con. Bên cạnh đó cần chứng minh về tình hình tài chính của chị (chứng minh thông qua hợp đồng lao động, bảng lương, các giấy tờ chứng minh tài sản như nhà, xe…). Đồng thời, thể hiện được rằng chị có thể dành đủ thời gian chăm sóc, bên cạnh con ngoài thời gian mà con đi học. Về phía chồng, chị cần cung cấp các bằng chứng chứng minh về việc anh chồng thường xuyên nhậu nhẹt, không có đủ kinh tế và thời gian chăm sóc con cái. Thông qua những bằng chứng mà chị cung cấp, Tòa sẽ xem xét để giải quyết cho chị là người được quyền nuôi con sau khi ly hôn.

II.Quy định của pháp luật về người bị kiện – bị đơn

Cá nhân, cơ quan, tổ chức bị người khác khởi kiện ra Tòa án yêu cầu giải quyết vụ án dân sự khi cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của họ bị cá nhân, cơ quan, tổ chức đó xâm phạm là người bị kiện.
Hay nói cách khác, người bị kiện là người bị coi là đã xâm phạm đến quyền hoặc lợi ích của người khởi kiện hoặc có tranh chấp với người khởi kiện.
Sau khi người khởi kiện nộp đơn khởi kiện lên Tòa án và được TAND thụ lý giải quyết vụ việc, lúc này người khởi kiện sẽ trở thành nguyên đơn và người bị kiện sẽ là bị đơn. Hai chủ thể này là đương sự trong vụ án dân sự.
Theo khoản 2 Điều 68 Bộ luật dân sự 2015, bị đơn trong vụ án dân sự là người bị nguyên đơn khởi kiện hoặc bị cơ quan, tổ chức, cá nhân khác do Bộ luật này quy định khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự khi cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của nguyên đơn bị người đó xâm phạm.

1.Sự có mặt của đương sự tại phiên tòa

Căn cứ theo Điều 227 Bộ luật tố tụng dân sự 2015, khi triệu tập hợp lệ lần thứ nhất:
·      Đương sự hoặc người đại diện của họ, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự phải có mặt tại phiên tòa;
·      Nếu có người vắng mặt thì Hội đồng xét xử phải hoãn phiên tòa;
·      Nếu có đơn đề nghị xét xử vắng mặt thì vẫn xét xử.
Khi Tòa án triệu tập hợp lệ lần thứ hai, đương sự hoặc người đại diện của họ, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự phải có mặt tại phiên tòa, trừ trường hợp họ có đơn đề nghị Tòa án xét xử vắng mặt;
Nếu vắng mặt vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì Tòa án có thể hoãn phiên tòa, nếu không vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì xử lý như sau:
·      Nguyên đơn vắng mặt mà không có người đại diện tham gia phiên tòa thì Tòa án ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án đối với yêu cầu khởi kiện của người đó, trừ trường hợp người đó có đơn đề nghị xét xử vắng mặt;
·      Bị đơn không có yêu cầu phản tố, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không có yêu cầu độc lập vắng mặt mà không có người đại diện tham gia phiên tòa thì Tòa án tiến hành xét xử vắng mặt họ;
·      Bị đơn có yêu cầu phản tố vắng mặt mà không có người đại diện tham gia phiên tòa thì Tòa án quyết định đình chỉ giải quyết đối với yêu cầu phản tố, trừ trường hợp bị đơn có đơn đề nghị xét xử vắng mặt;
·      Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập vắng mặt mà không có người đại diện tham gia phiên tòa thì bị coi là từ bỏ yêu cầu độc lập và Tòa án quyết định đình chỉ giải quyết đối với yêu cầu độc lập của người đó, trừ trường hợp người đó có đơn đề nghị xét xử vắng mặt;
·      Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự vắng mặt thì Tòa án vẫn tiến hành xét xử vắng mặt họ.

2.Tòa có được xét xử vắng mặt bị đơn?

Đối với đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích của đương sự vắng mặt tại phiên tòa thì Tòa án vẫn tiến hành xét xử vụ án trong các trường hợp sau:
·      Nguyên đơn, người đại diện hợp pháp của nguyên đơn đề nghị xét xử vắng mặt;
·      Bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan; người đại diện hợp pháp của bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có đơn đề nghị xét xử vắng mặt hoặc đã được triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà vẫn vắng mặt;
·      Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có đơn đề nghị xét xử vắng mặt hoặc đã được triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà vẫn vắng mặt.
·      Nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vắng mặt tại phiên tòa nhưng có người đại diện tham gia phiên tòa;
Khi đáp ứng đủ các điều kiện nêu trên, Chủ tọa phiên tòa công bố lý do đương sự vắng mặt hoặc đơn đề nghị Hội đồng xét xử vắng mặt. Vậy nếu thuộc trường hợp nêu trên thì Tòa án vẫn xét xử vắng mặt bị đơn.

3.Người bị kiện được vắng mặt tại phiên tòa mấy lần?

Như đã trình bày ở trên, khi Tòa án triệu tập hợp lệ lần thứ nhất, bị đơn phải có mặt, hoặc có thể ủy quyền cho người khác thay bị đơn tham gia phiên tòa.
· Nếu bị đơn không tham gia được phiên tòa và cũng không có người đại diện tham gia phiên tòa, thì Tòa án phải hoãn phiên tòa.
· Nếu bị đơn không tham gia được và không có người đại diện tham gia, nhưng có đơn xin xét xử vắng mặt thì Tòa án vẫn tiến hành phiên tòa mà không có sự có mặt của bị đơn.