1. Tư vấn thủ tục khởi kiện vụ án lao động
1. Các tranh chấp lao động thường gặp
- Các tranh chấp lao động cá nhân giữa người lao động với người sử dụng lao động về quyền và lợi ích liên quan đến việc làm, tiền lương, thu nhập và các điều kiện lao động khác; về thực hiện hợp đồng lao động, và trong quá trình học nghề mà Hội đồng hòa giải lao động cơ sở hoặc hòa giải viên lao động của cơ quan lao động cấp huyện, quận hòa giải không thành hoặc Hội đồng hòa giải lao động cơ sở hoặc hòa giải viên lao động không giải quyết trong thời hạn quy định.
- Tranh chấp về xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc về trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động.
- Tranh chấp về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động.
- Tranh chấp giữa người giúp việc gia đình với người sử dụng lao động.
- Tranh chấp giữa người lao động đã nghỉ việc theo chế độ với người sử dụng lao động hoặc cơ quan bảo hiểm xã hội, giữa người sử dụng lao động với cơ quan bảo hiểm xã hội.
- Tranh chấp về bồi thường thiệt hại giữa người lao động với doanh nghiệp xuất khẩu lao động.
2. Các giấy tờ cần chuẩn bị để khởi kiện vụ án lao động
- Đơn khởi kiện (có thể dùng theo mẫu đơn khởi kiện)
- Bản sao Giấy CMND (Hộ chiếu); Hộ khẩu (có Sao y bản chính).
- Hợp đồng lao động.
- Quyết định chấm dứt HĐ lao động hoặc quyết định sa thải, thông báo cho nghỉ việc;
- Quyết định, biên bản hòa giải của hòa giải viên lao động của cơ quan lao động cấp quận, huyện của Hội đồng hòa giải cấp cơ sở hoặc của hội đồng trọng tài lao động thành phố đối với những trường hợp tranh chấp lao động tập thể;
- Các tài liệu, chứng cứ liên quan đến nội dung tranh chấp (nếu có);
- Bản kê các tài liệu nộp kèm theo đơn kiện (ghi rõ số bản chính, bản sao).
- Nếu người sử dụng lao động khởi kiện thì phải nộp thêm các giấy tờ về tư cách pháp lý như: giấy phép đầu tư, quyết định thành lập doanh nghiệp, giấy phép đăng ký kinh doanh, nội quy, quy chế, thỏa ước lao động tập thể của doanh nghiệp, giấy ủy quyền nếu người đại diện theo pháp luật không tham gia vụ kiện. Biên bản các cuộc họp xét kỷ luật nếu có;
Lưu ý: Các tài liệu nêu trên là văn bản, tài liệu tiếng nước ngoài đều phải được dịch sang tiếng Việt Nam do cơ quan, tổ chức có chức năng dịch thuật, kèm theo bản gốc. Các văn bản tài liệu khác nếu nộp bản sao thì phải được xác nhận sao y bản chính.
3. Lệ phí, án phí tòa án khi giải quyết tranh chấp về lao động
Án phí Lao động bao gồm án lao động sơ thẩm, án phí lao động phúc thẩm.
Mức án phí lao động sơ thẩm đối với các vụ án lao động không có giá ngạch là 300.000 đồng.
Mức án phí lao động sơ thẩm đối với các vụ án lao động có giá ngạch được quy định như sau:
Giá trị tranh chấp lao động / Mức án phí
- Từ 4.000.000 đồng trở xuống: 300.000 đồng
- Từ trên 4.000.000 đồng đến 400.000.000 đồng: 3% của trị giá tranh chấp, nhưng không dưới 200.000 đồng.
- Từ trên 400.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng: 12.000.000 đồng + 2% của phần giá trị có tranh chấp vượt quá 400.000.000 đồng.
- Từ trên 2.000.000.000 đồng: 44.000.000 đồng + 0,1% của phần giá trị có tranh chấp vượt quá 2.000.000.000 đồng.
4. Thời gian giải quyết tranh chấp lao động tại tòa án
Thời hạn chuẩn bị xét xử từ 2 đến 4 tháng
Thời hạn mở phiên tòa từ 1 đến 2 tháng.
 
2. Khởi kiện đòi bồi thường khi bị đuổi việc
Các trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động đúng luật
Căn cứ theo quy định tại (Điều 36 Bộ Luật lao động 2012), người sử dụng lao động cho nhân viên nghỉ việc đúng luật khi nằm trong các trường hợp sau:
• Hết hạn hợp đồng, trừ trường hợp phải gia hạn đối với thành viên ban lãnh đạo của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đang trong nhiệm kỳ mà hết hạn hợp đồng lao động.
• Đã hoàn thành công việc theo hợp đồng lao động.
• Người lao động vi phạm quy định của Bộ luật hình sự.
• Hai bên thỏa thuận chấm dứt hợp đồng.
• Khi người lao động bị xử lý kỷ luật sa thải.
• Khi người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định tại (Điều 35 Bộ Luật lao động 2019).
• Khi người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định tại (Điều 36 Bộ Luật lao động 2019).
• Khi cho người lao động thôi việc theo quy định của Bộ luật lao động.
Hậu quả pháp lý khi chấm dứt hợp đồng trái luật
Cho nhân viên nghỉ việc trái luật là hành vi chấm dứt hợp đồng lao động của người sử dụng lao động buộc nhân viên nghỉ ngang hoặc cho nghỉ mà không thông báo với người lao động. Hậu quả pháp lý mà hành vi này mang lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến người lao động và cả người sử dụng lao động:
• Người sử dụng lao động phải nhận nhân viên trở lại làm việc theo hợp đồng lao động đã giao kết.
• Phải trả tiền lương, đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trong những ngày nhân viên không được làm việc và phải trả thêm cho nhân viên một khoản tiền ít nhất bằng 02 tháng tiền lương theo hợp đồng.
• Trường hợp nhân viên không muốn tiếp tục làm việc hoặc người sử dụng lao động không muốn nhận lại nhân viên thì được áp dụng theo quy định tại (khoản 1 Điều 42) và (Điều 48 Bộ Luật lao động 2012).
• Thanh toán trợ cấp thôi việc cho người lao động theo quy định tại Điều 48 Bộ Luật lao động 2012.
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp của Tòa án
Khởi kiện đòi bồi thường khi bị đuổi việc thuộc trường hợp không được tiến hành hòa giải quy định tại (điểm a khoản 1 Điều 201 Bộ luật lao động 2012).
Tranh chấp về xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc tranh chấp về trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án quy định tại (điểm b khoản 1 Điều 32 Bộ luật tố tụng dân sự 2015).
Theo đó, khi phát sinh tranh chấp và có yêu cầu bồi thường thì người lao động có quyền yêu cầu Toà án giải quyết bồi thường theo quy định pháp luật.
Thời hiệu yêu cầu Tòa án giải quyết bồi thường là 01 năm, kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà mỗi bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích của mình bị xâm phạm. Nếu hết thời hiệu trên thì đây là căn cứ để Tòa án đình chỉ giải quyết vụ việc trên sau khi thụ lí vụ án.
Trình tự thủ tục khởi kiện
Thành phần hồ sơ
• Đơn khởi kiện (theo mẫu). Trong đơn trình bày rõ nội dung, các căn cứ chứng minh người sử dụng lao động buộc nghỉ việc trái pháp luật và đưa ra yêu cầu bồi thường thiệt hại về tiền lương, trợ cấp, bảo hiểm xã hội,…
• Chứng minh nhân dân/hộ chiếu (bản sao), sổ hộ khẩu (bản sao)
• Tài liệu, chứng cứ chứng minh quyền và lợi ích của mình bị xâm phạm: hợp đồng lao động, quyết định xử lý kỷ luật sa thải hoặc quyết định chấm dứt hợp đồng lao động, …
Trình tự thủ tục khởi kiện
Thủ tục khởi kiện giải quyết đòi bồi thường khi bị đuổi việc được tuân thủ theo quy trình tố tụng dân sự, cụ thể như sau:
1. Người khởi kiện nộp đơn đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết
2. Tòa án xem xét đơn, nếu hợp lệ Tòa án thông báo cho người khởi kiện thực hiện nghĩa vụ đóng tiền tạm ứng án phí.
Tuy nhiên án phí của người lao động khởi kiện đòi bồi thường khi bị đuổi việc thuộc trường hợp miễn nộp tiền tạm ứng án phí, án phí, tạm ứng lệ phí tòa án, lệ phí tòa án quy định tại (điểm a khoản 1 Điều 12 Nghị quyết 326/2016/ UBTVQH14).
Trong trường hợp người khởi kiện được miễn tạm ứng án phí thì Thẩm phán thụ lý vụ án ngay sau khi nhận được đơn hợp lệ.
• Tòa án kiểm tra, đánh giá hồ sơ, chuẩn bị xét xử.
• Tòa án mở phiên tòa xét xử sơ thẩm và phiên tòa phúc thẩm (nếu có)
• Tòa án ban hành bản án/quyết định. Bản án/quyết định có hiệu lực pháp luật và quyền, nghĩa vụ của các bên trong bản án phát sinh khi không có kháng cáo, kháng nghị.
Thời hạn giải quyết tuân theo quy định tại (Điều 179 Bộ luật tố tụng dân sự 2015) như sau:
• Thời hạn chuẩn bị xét xử là 02 – 04 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án
• Thời hạn mở phiên tòa xét xử là 01 – 02 thàng kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử.
Khi buộc nhân viên nghỉ việc người sử dụng lao động cần cân nhắc và xem xét kỹ lưỡng về phạm vi lỗi của người lao động, tránh rơi vào những trường hợp sa thải hoặc chấm dứt hợp đồng trái luật để không làm ảnh hưởng quyền và lợi ích của người sử dụng lao động cũng như người lao động.
 
3. Bị sa thải có phải bồi thường chi phí đào tạo cho công ty không?
Câu hỏi:
Xin chào Luật sư, tôi có vấn đề này xin luật sư tư vấn giúp tôi:
Tôi là Hà, tôi vào làm việc cho công ty Y từ năm 2006 với hợp đồng lao động không xác định thời hạn. Tháng 1 năm 2008 tôi được công ty cử đi học ở nước ngoài 6 tháng. Khi về cam kết làm việc cho công ty 05 năm. Nhưng khi về làm việc cho công ty được 03 năm tôi bị công ty ra quyết định sa thải. Công ty yêu cầu tôi phải bồi thường chi phí đào tạo. Luật sư cho tôi hỏi trong trường hợp này tôi có phải bồi thường chi phí đào tạo cho công ty không?
Luật sư Gia Đình trả lời:
Với câu hỏi của bạn chúng tôi xin trả lời như sau:
Hiện nay, chưa có quy định cụ thể nào hướng dẫn về việc người lao động phải bồi thường chi phí đào tạo khi bị sa thải.
Pháp luật chỉ quy định người lao động phải bồi thường chi phí đào tạo trong những trường hợp sau:
– Căn cứ Điều 43 Bộ Luật lao động 2012 quy định nghĩa vụ của người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật: “phải hoàn trả chi phí đào tạo cho người sử dụng lao động”.
– Căn cứ Điều 61 Luật giáo dục nghề nghiệp 2014 về nghĩa vụ làm việc có thời hạn của người lao động:“Người tốt nghiệp các khóa đào tạo do người sử dụng lao động cấp học bổng, chi phí đào tạo phải làm việc cho người sử dụng lao động theo thời hạn đã cam kết trong hợp đồng đào tạo; trường hợp không thực hiện đúng cam kết thì phải bồi hoàn học bổng, chi phí đào tạọ”.
Như vậy có thể hiểu khi người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật và không làm theo dúng thỏa thuận đã cam kết thì mới phải bồi thường chi phí đào tạo cho người lao động.
Trong quá trình làm việc tại công ty, bạn được công ty cử đi học ở nước ngoài, sau khi học xong cảm kết làm việc cho công ty 05 năm. Nhưng mới làm việc được 03 năm bạn bị công ty sa thải. Như vậy phải còn 02 năm nữa hết thời hạn cam kết.
Trong trường hợp này bạn bị công ty sa thải. Sa thải là hình thức xử lí kỉ luật thuộc trường hợp chấm dứt hợp đồng theo quy định của pháp luật, chứ không phải do ý chí chủ quan của bạn muốn đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật. Do vậy bạn không phải bồi thường chi phí đào tạo.
 
Luật sư Trần Minh Hùng chuyên gia tư vấn luật trên kênh HTV, VTV, THVL1, ANTV, SCTV1...
Chúng tôi là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm, kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm và đạo đức trong nghề nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý- cao quý vì nghề luật sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư bảo vệ cho những nạn nhân, tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là nghề rất nguy hiểm và khó khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư luôn gặp nguy hiểm vì sự thù hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư thì phải có tâm, có đạo đức, có tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề, chấp nhận có khăn, hy sinh và chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật sư đúng nghĩa. Niềm vui của luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp được cho thân chủ, đem lại công bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem lại công bằng cho xã hội. 
 Luật sư Trần Minh Hùng Trưởng văn phòng Luật sư Gia Đình- Luật sư sáng lập luật sư Gia Đình có nhiều năm kinh nghiệm tranh tụng, tư vấn được rất nhiều hãng truyền thông tin tưởng với nhiều năm và thường xuyên cố vấn pháp lý, tư vấn pháp luật trên các Kênh truyền hình uy tín như:  Đài Truyền hình TPHCM (HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Đài truyền hình Vĩnh Long, Truyền hình Công an ANTV, SCTV, THQH, Tư vấn luật trên Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền hình cáp VTC, Đài VOV Giao Thông, Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh Kiên Giang, Truyền hình Quốc Hội, Báo Pháp luật TPHCM, Báo tuổi trẻ đời sống, Báo đời sống và pháp luật, Báo Dân trí, Báo Vnxpress, Báo công an nhân dân và các hãng báo chí trên cả nước... là luật sư được Trường Đại học luật TP.HCM mời làm giám khảo cho nhiều cuộc thi Phiên tòa giả định cấp trường ĐHL, Cấp Quốc Gia, học thuật với trường Cảnh sát nhân dân, Nhiều trường đại học uy tín và chuyên gia pháp luật cho các hãng truyền thông uy tín. Là Luật sư  bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng nổi tiếng trên cả nước được báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ đại án Ngân hàng Navibank liên quan Huyền Như và Viettinbank, Vụ cướp 35 tỷ Long Thành - Dầu giây, Chống thi hành công vụ mùa Covid, các vụ Giết Người, Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, gây thương tích, tham ô, cố ý làm trái... và các vụ án khác về dân sự, kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.
Chúng tôi cùng tư vấn luật và cố vấn pháp lý cho nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước rất lâu năm.
Trân trọng cảm ơn!.