Trong các vụ án hình sự, vai trò của luật sư bào chữa là vô cùng quan trọng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho bị can, bị cáo. Tuy nhiên, không phải ở bất kỳ giai đoạn nào của quá trình tố tụng, luật sư cũng có thể tham gia ngay. Việc xác định thời điểm luật sư được tham gia là vấn đề quan trọng, ảnh hưởng đến quyền lợi của người bị buộc tội cũng như tính công bằng của quá trình tố tụng….

1. Cơ Sở Pháp Lý Về Sự Tham Gia Của Luật Sư

Theo Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 (BLTTHS), luật sư được tham gia vào vụ án hình sự để bào chữa hoặc bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho bị can, bị cáo ngay từ một số thời điểm nhất định trong quá trình tố tụng.

Căn cứ theo Điều 74 BLTTHS 2015, luật sư có thể tham gia từ các giai đoạn sau:

• Từ khi khởi tố bị can (giai đoạn điều tra).
• Từ khi có quyết định tạm giữ hoặc tạm giam.
• Từ khi lấy lời khai đầu tiên nếu có yêu cầu luật sư.
• Tại phiên tòa xét xử khi vụ án đã được đưa ra xét xử.

Tuy nhiên, với người bị bắt giữ, tạm giữ chưa bị khởi tố thì luật sư chỉ có thể tham gia nếu người đó hoặc người thân có yêu cầu và được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận.

2. Các Giai Đoạn Luật Sư Có Thể Tham Gia Trong Tố Tụng Hình Sự

Giai đoạn trước khi khởi tố vụ án: 

• Theo quy định tại Khoản 1 Điều 7 Thông ty 46/2019TT-BCA cuẩ Bộ Công an, Luật sư được tham gia ngay từ khi có Quyết định phân công giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm hoặc kiến nghị khởi tố. Điều này có nghĩa là, khi một người vừa nhận được thông báo rằng mình đang bị tố giác hoặc bị điều tra, thì người đó có thể nhờ luật sư để được hỗ trợ ngay khi làm việc với cơ quan điều tra.

Giai Đoạn Điều Tra

• Đây là giai đoạn quan trọng nhất vì bị can có thể bị tạm giam, lấy lời khai, đối mặt với các biện pháp tố tụng khác.
• Luật sư được phép tham gia ngay từ khi bị can bị khởi tố để bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
• Luật sư có quyền đọc hồ sơ vụ án, tư vấn pháp lý, tham gia các buổi hỏi cung để đảm bảo không có hành vi ép cung, mớm cung.

Giai Đoạn Truy Tố

• Khi vụ án chuyển sang Viện Kiểm sát, luật sư vẫn tiếp tục theo dõi quá trình truy tố.
• Luật sư có quyền đề nghị thay đổi tội danh, giảm nhẹ hình phạt hoặc đề xuất đình chỉ vụ án nếu có đủ căn cứ.

Giai Đoạn Xét Xử

• Luật sư tham gia bào chữa tại phiên tòa để bảo vệ quyền lợi cho thân chủ.
• Luật sư có quyền chất vấn nhân chứng, tranh luận với Viện Kiểm sát và đề xuất tình tiết giảm nhẹ.
• Nếu bản án không thỏa đáng, luật sư có thể hỗ trợ làm đơn kháng cáo, giám đốc thẩm.

3. Một Số Hạn Chế Khi Luật Sư Tham Gia Vụ Án Hình Sự

? Không phải lúc nào luật sư cũng được chấp nhận tham gia ngay lập tức. Nếu cơ quan điều tra xác định vụ án thuộc nhóm "đặc biệt nghiêm trọng" có thể trì hoãn việc cấp giấy chứng nhận cho luật sư.

? Một số cơ quan điều tra gây khó khăn trong quá trình tiếp xúc với thân chủ. Luật sư có thể bị hạn chế tiếp cận hồ sơ hoặc tham gia các buổi hỏi cung.

? Người bị tạm giữ chưa có quyết định khởi tố có thể không được phép mời luật sư ngay. Điều này có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của người bị buộc tội.

4. Kết Luận

Thời điểm luật sư được tham gia vụ án hình sự có ảnh hưởng lớn đến việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bị can, bị cáo. Luật pháp quy định luật sư có thể tham gia ngay từ giai đoạn điều tra, nhưng trên thực tế, vẫn có nhiều rào cản và khó khăn cần tháo gỡ. Việc hiểu rõ quyền của luật sư và quy định pháp luật giúp bị can, bị cáo có thể bảo vệ quyền lợi của mình tốt hơn trong tố tụng hình sự.

Lời khuyên: Nếu bạn hoặc người thân vướng vào một vụ án hình sự, hãy mời luật sư càng sớm càng tốt để đảm bảo quyền lợi và có được sự hỗ trợ pháp lý tốt nhất bởi những lý do sau:

Bị can, bị cáo nên nhờ luật sư từ sớm để tránh bị oan sai hoặc bị ép cung, mớm cung.

Người nhà bị can có thể chủ động mời luật sư để bảo vệ quyền lợi cho người thân ngay từ giai đoạn điều tra.

Luật sư cần chủ động đấu tranh để đảm bảo quyền tiếp cận hồ sơ vụ án và tham gia đầy đủ vào quá trình hỏi cung, xét xử…

Luật sư Trần Minh Hùng – Tốt nghiệp đại học Luật TPHCM, tốt nghiệp Học viện Tư Pháp, Tốt nghiệp Luật sư, thuộc Đoàn LS TPHCM, Thuộc Liên đoàn LSVN là một trong những luật sư sáng lập văn phòng luật, giàu kinh nghiệm về kiến thức và thực tiễn đã dành nhiều thắng lợi vụ kiện và quan trọng luật sư Hùng luôn coi trọng chữ Tâm của nghề luật sư và trách nhiệm đối với xã hội nên đã được nhiều hãng báo chí, truyền thông, Đài truyền hình, Đài tiếng nói Việt nam phỏng vấn pháp luật,  nhiều lĩnh vực quan trọng liên quan đến đời sống. Luật sư Trần Minh Hùng là đối tác tư vấn pháp luật được nhiều hãng truyền thông, báo chí trong nước  tin tưởng với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn trên VOV Giao Thông – Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh VOH TPHCM, Đài truyền hình TP.HCM (HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Truyền hình SCTV, THĐN, Truyền hình Quốc Hội VN, Truyền hình Công an ANTV, Đài truyền hình Vĩnh Long, Đài phát thanh kiên giang, Đài Bình Dương, Truyền hình Quốc Phòng, VTC... và các hãng báo chí trên cả nước, được các tổ chức, trường Đại học Luật TP.HCM mời làm giám khảo các cuộc thi Phiên tòa giả định với Đại học cảnh sát, mời làm chuyên gia ý kiến về các sự kiện lớn, được mời dạy bồi dưỡng nghiệp vụ cho các luật sư……là đối tác tư vấn luật của các hãng truyền thong, các tổ chức, xã hội uy tín và chuyên nghiệp và luôn mang lại niềm tin cho khách hàng và ghi nhận sự đóng góp của chúng tôi cho xã hội...là luật sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ Ngân hàng Navibank liên quan Huyền Như Viettinbank, các vụ Giết Người do mâu thuẫn hát karaoke tại Bình Chánh, Bào chữa chủ tịch Huyện Đông Hòa – Phú Yên, Đại án Vụ cướp bitcoin 35 tỷ Long Thành- Dầu Dây, Bào chữa vụ Đại Án Đăng Kiểm, Bào chữa vụ đại án Khai thác Cát Cần giờ, Bào chữa bị cáo Huân không đeo khẩu trang mùa Covit, Vụ Nữ sinh Tân Bình bị cắt tai, bảo vệ cho MC Trấn Thành, Bào chữa, bảo vệ vụ "Bác sĩ khoa rút ống thở", Bảo vệ cho người cho thuê nhà vụ Công ty Thế giới Di Động không trả tiền thuê nhà mùa dịch covid, Tư vấn cho nghệ sĩ Thương Tín, bảo vệ vụ đổ xăng đốt 10 người tại TPHCM, Bảo vệ thành công vụ 1 bệnh nhân bị xông hơi chết tại nhà bè,bảo vệ cho 27 bị hại vụ lừa đảo đất nền Nguyễn Thanh Uyn và đồng phạm, Bảo vệ Ni cô Vụ kiện hành chính đòi nhà  các vụ Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, cưỡng đoạt, cướp, gây thương tích, tham ô, mua bán ma túy, cố ý làm trái, bào chữa vụ án cựu Cảnh sát Buôn Lậu và các bị cáo kiên quan, bào chữa vụ chiếm đoạt tiền công nghệ của nước Úc của bị can về công nghệ, bào chữa vụ Mua bán khẩu trang mùa covid, bào chữa nhiều vụ án ma túy, bào chữa vụ lợi dụng chức vụ quyền hạn của tổ chức tín dụng ngân hàng... .… và rất nhiều các vụ án khác về dân sự, kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi..…là hãng luật tư vấn luật cho nhiều công ty Việt Nam và nước ngoài trên cả nước luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.
Chúng tôi hội đủ các luật sư chuyên về các lĩnh vực, kinh nghiệm, chuyên sâu như: hình sự, dân sự, kinh tế, thừa kế, hợp đồng, đất đai, ly hôn, dịch vụ nhà đất, di chúc, lao động…