Theo quy định tại Điều 318 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 quy định về tội gây rối trật tự công cộng như sau:
“Người nào gây rối trật tự công cộng gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm….”
Như vậy, mặt khách quan của tội phạm này là: Thực hiện hành vi gây rối trật tự công cộng, thái độ coi thường trật tự những nơi đông người như chợ, trường học... biểu hiện qua việc: Có hành vi dùng vũ lực để quậy phá, làm hư hỏng tài sản của nhà nước, của công dân ở nơi công cộng, hành vi thô bạo xúc phạm những người xung quanh tại nơi công cộng...Căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự hành vi gây rối trật tự công cộng là gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
Tôi cho rằng có thể cơ quan chức năng cho rằng hành vi của Ngọc Trinh gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, hơn nữa Ngọc Trinh có lượng facebook, tiktok, youtube…nhiều lượng người theo dõi nên ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều người, khi bị phạt hành chính, yêu cầu gỡ các clip Ngọc Trinh không gỡ….nên có thể là lý do cơ quan chức năng khởi tố vụ án, khởi tố bị can….
Về nguyên tắc Không ai bị coi là có tội khi chưa có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực, đến lúc này Ngọc Trinh chỉ là bị can, chưa bị coi là có tội. Cơ quan chức năng còn điều tra tính chất hành vi, mục đích, động cơ, hậu quả, các yếu tố cấu thành tội…có thỏa mãn không để tiến hành các bước tố tụng tiếp theo và để định khung, lượng hình khi truy tố, xét xử….
Hành vi Ngọc Trinh là sai nhưng tôi cho rằng có thể cô ta nhận thức chưa đầy đủ về mặt pháp luật, một phần cô ta là người của công chúng, nhiều khi bị bệnh “sao” nên cũng có thể là nguyên nhân dẫn tới những hành vi vi phạm…
Đến nay chúng ta chưa biết Ngọc Trinh sẽ bị xét xử vào khung nào của điều luật trên nên chúng ta chưa thể khẳng định Ngọc Trinh sẽ bị xử bao năm tù, đến lúc này Trinh chỉ mới bị can, đối với tội danh này thì hình phạt tù khung 1 từ 3 tháng đến 2 năm, khung 2 là từ 2 đến 7 năm nếu thuộc các trường hợp như: a) Có tổ chức;b) Dùng vũ khí, hung khí hoặc có hành vi phá phách;c) Gây cản trở giao thông nghiêm trọng hoặc gây đình trệ hoạt động công cộng;d) Xúi giục người khác gây rối;…
Đối với việt Ngọc Trinh bị bắt tạm giam thì có thể tùy cơ quan chức năng đánh giá tính chất hành vi, mức độ, hậu quả quá trình thu thập chứng cứ….nhưng nếu bị khởi tố, truy tố, xét xử khung 1 thì tôi cho rằng đối với loại tội danh này thì không phải lúc nào cũng nhất thiết bắt tạm giam vì tạm giam có thể áp dụng đối với bị can, bị cáo về tội đặc biệt nghiêm trọng, tội rất nghiêm trọng.Tạm giam có thể áp dụng đối với bị can, bị cáo về tội nghiêm trọng, tội ít nghiêm trọng mà Bộ luật hình sự quy định hình phạt tù trên 02 năm khi có căn cứ xác định người đó thuộc một trong các trường hợp:a) Đã bị áp dụng biện pháp ngăn chặn khác nhưng vi phạm;b) Không có nơi cư trú rõ ràng hoặc không xác định được lý lịch của bị can;c) Bỏ trốn và bị bắt theo quyết định truy nã hoặc có dấu hiệu bỏ trốn;d) Tiếp tục phạm tội hoặc có dấu hiệu tiếp tục phạm tội;đ) Có hành vi mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật; tiêu hủy, giả mạo chứng cứ, tài liệu, đồ vật của vụ án, tẩu tán tài sản liên quan đến vụ án; đe dọa, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm và người thân thích của những người này. Tạm giam có thể áp dụng đối với bị can, bị cáo về tội ít nghiêm trọng mà Bộ luật hình sự quy định hình phạt tù đến 02 năm nếu họ tiếp tục phạm tội hoặc bỏ trốn và bị bắt theo quyết định truy nã....mà có thể chi bị can được tại ngoại nếu bị can đáp ứng các điều kiện luật quy định như: có thân thân tốt, không có tiền án tiền sự, có nơi ở rõ ràng, công việc rõ ràng, phạm tội thuộc trường hợp ít nghiêm trọng, chưa tiền án, tiền sự… Tại ngoại là cách hiểu thông thường đối với việc một người đang là đối tượng điều tra của cơ quan điều tra nhưng không bị tạm giam. Điều kiện tại ngoại đối với bị can, bị cáo không được pháp luật quy định cụ thể mà thông thường để được tại ngoại thì đối tượng đó cần phải có người thực hiện thủ tục bảo lĩnh.  Đối với trường hợp bảo lĩnh thì căn cứ vào tính chất mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi và nhân thân của bị can, bị cáo mà cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định cho bị can, bị cáo được bảo lĩnh theo quy định tại Điều 121 Bộ luật tố tụng hình sự 2015:
“Bảo lĩnh là biện pháp ngăn chặn thay thế tạm giam. Căn cứ vào tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi và nhân thân của bị can, bị cáo, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án có thể quyết định cho họ được bảo lĩnh……”
Việc Trinh có tội hay không còn tùy thuộc cơ quan chức năng điều tra theo quy định. Nhưng qua trường hợp của Ngọc Trinh cũng là bài học cho việc chấp hành luật giao thông cũng như sử dụng mạng xã hội….



LS TRẦN MINH HÙNG

ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VPLS GIA ĐÌNH (Luật sư Thành Phố)