Luật sư Hùng trả lời báo chí về minh bạch về thuế

Hôm nay, chương trình Tọa Đàm Pháp Luật Trực Tuyến sẽ cùng quý chuyên gia bàn luận về các vấn đề thời sự nóng trong thời gian qua.  

 

 
Tham gia Tọa đàm pháp luật hôm nay, chúng tôi xin mời đến trường quay:
…...
 
Xin chân thành cảm ơn quý Chuyên gia và khách mời đã nhận lời tham gia buổi tọa đàm trực tuyến ngày hôm nay.  
 
Chèn clip chuyển  
 
Tiêu chí của chương trình là Đi thẳng vào vấn đề, nhằm giúp cho quý khán giả dễ dàng nhìn nhận vấn đề đang được thảo luận, từ đó, trang bị cho bản thân những kiến thức pháp luật ứng dụng trong thực tiễn đời sống hàng ngày.
 
Kính chào quý vị
Thưa quý vị, trong những năm gần đây, bức tranh kinh tế, xã hội đã thay đổi mạnh mẽ với sự xuất hiện của mô hình việc làm linh hoạt, thu nhập từ đa dạng nguồn và các giao dịch tài chính diễn ra liên tục trên nền tảng số. Điều này làm cho câu chuyện thực hiện nghĩa vụ thuế không chỉ là vấn đề của doanh nghiệp hay những người hoạt động kinh doanh, mà là trách nhiệm chung của mọi cá nhân có thu nhập. Minh bạch thuế đã trở thành một phần không thể thiếu trong hành trình phát triển kinh tế cá nhân và sự an toàn pháp lý của mỗi người.
Buổi tọa đàm hôm nay với chủ đề “Minh bạch thuế – minh bạch thu nhập” được tổ chức nhằm mang đến góc nhìn đầy đủ, khách quan và thực tế hơn về nghĩa vụ thuế trong bối cảnh hiện nay. Chúng ta sẽ cùng trao đổi về việc xác định thu nhập chịu thuế, cách quản lý tài chính minh bạch, rủi ro pháp lý khi kê khai sai hoặc chậm nộp, cũng như những phương án hỗ trợ mà pháp luật cho phép để người dân có thể thực hiện nghĩa vụ một cách thuận lợi, chính xác và chủ động.
 
Hiện nay, thu nhập của mỗi cá nhân không chỉ đến từ lương, thưởng hay hoạt động kinh doanh truyền thống. Nhiều người có nguồn thu từ cho thuê nhà, đầu tư tài chính, bán hàng online, làm nghề tự do, sáng tạo nội dung, hoặc từ những giao dịch thời vụ diễn ra theo từng hợp đồng. Mỗi loại thu nhập này lại chịu sự điều chỉnh khác nhau của pháp luật thuế. Việc hiểu rõ mình thuộc nhóm đối tượng nào để kê khai đúng, đủ và kịp thời chính là bước đầu tiên để tránh rủi ro pháp lý. Bên cạnh đó, sự phát triển của công nghệ giúp cơ quan thuế dễ dàng đối soát các dòng tiền qua ngân hàng, sàn thương mại điện tử, tổ chức chi trả và các nền tảng cung cấp dịch vụ. Điều này không nhằm gây áp lực cho người dân, mà mục tiêu chính là đảm bảo sự minh bạch và công bằng trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, nếu cá nhân không nắm rõ quy định và chờ đến khi bị yêu cầu giải trình, họ có thể đối mặt với truy thu, phạt chậm nộp hoặc các khoản tiền phát sinh ngoài dự kiến.
Một vấn đề thường gặp khác là nhiều cá nhân chưa hình thành thói quen ghi chép tài chính hoặc không phân loại được thu nhập chịu thuế, miễn thuế, hay thu nhập đã được khấu trừ tại nguồn. Điều này khiến họ dễ rơi vào tình trạng kê khai sai dù hoàn toàn không cố ý. Việc hiểu rõ các sắc thuế cơ bản và cơ chế khấu trừ, giảm trừ là chìa khóa giúp mỗi người chủ động bảo vệ quyền lợi của mình. Không chỉ dừng lại ở việc tuân thủ, minh bạch thuế còn là nền tảng quan trọng giúp mỗi cá nhân xây dựng uy tín tài chính để tiếp cận các cơ hội lớn hơn như vay vốn, đầu tư, mở rộng kinh doanh, hoặc tham gia những dự án hợp tác chuyên nghiệp. Một hồ sơ thuế rõ ràng là minh chứng cho sự quản trị tài chính tốt, tư duy chuẩn mực và trách nhiệm với cộng đồng. Đây chính là giá trị cốt lõi để phát triển bền vững trong thời đại kinh tế mở.
 
Chèn clip chuyển  
Thưa Luật sư, với sự đa dạng về nguồn thu nhập hiện nay, cá nhân cần bắt đầu từ đâu để xác định chính xác nghĩa vụ thuế mà mình phải thực hiện trong năm, thưa Luật sư ?
     Thứ nhất, rà soát toàn bộ các nguồn thu nhập phát sinh trong năm: Không chỉ bao gồm lương, thưởng, mà cả thu nhập từ cho thuê nhà, đầu tư tài chính, kinh doanh online, làm nghề tự do, sáng tạo nội dung…Việc liệt kê đầy đủ giúp xác định chính xác loại thuế phải nộp.
    Thứ hai, phân loại từng khoản thu theo đúng quy định thuế: Mỗi loại thu nhập sẽ chịu sự điều chỉnh khác nhau như thuế thu nhập cá nhân từ tiền lương tiền công, thuế từ kinh doanh, thuế từ đầu tư vốn, chuyển nhượng, cho thuê tài sản… Như vậy, cá nhân cần xác định khoản thu nào chịu thuế, khoản nào được miễn, khoản nào đã khấu trừ tại nguồn
     Thứ ba, đối chiếu dữ liệu giao dịch và lưu trữ chứng từ: Cá nhân nên lưu trữ hóa đơn, sao kê, hợp đồng và chứng từ khấu trừ thuế, đồng thời ghi chép tài chính định kỳ để đảm bảo tính minh bạch và chính xác khi kê khai.
 
Trong trường hợp một cá nhân có thu nhập hỗn hợp từ lương, kinh doanh online và cho thuê tài sản, pháp luật quy định việc kê khai và nộp thuế đối với từng loại thu nhập này như thế nào để đảm bảo không trùng lặp và không thiếu sót, thưa Luật sư ?
Có 3 nguồn thu nhập gồm: thu nhập từ tiền lương, kinh doanh online và cho thuê tài sản.
Thứ nhất, thu nhập từ tiền lương, tiền công.
   + Trường hợp cá nhân có hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên thì tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập thực hiện khấu trừ thuế TNCN theo biểu thuế lũy tiến từng phần trước khi chi trả thu nhập (căn cứ theo Điều 22 của Luật Thuế TNCN 2007 có VBHN 2025 quy định về bảng biểu thuế lũy tiến từng phần).
   + Trường hợp các tổ chức, cá nhân trả tiền công, tiền thù lao, tiền chi khác cho cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động dưới 03  tháng có tổng mức trả thu nhập từ hai triệu 2.000.000 đồng/lần trở lên thì phải khấu trừ thuế theo mức 10% trên thu nhập trước khi trả cho cá nhân.
 (CSPL:  Thông tư 111/2013/TT-BTC sửa đổi, bổ sung Thông tư 92/2015/TT-BTC, Luật Thuế TNCN 2007 có VBHN 2025)
Thứ hai, thu nhập từ kinh doanh online.
    + Kinh doanh online là hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, bao gồm cá nhân, hộ kinh doanh có thu nhập từ bán hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ, nội dung thông tin số trên nền tảng số (CSPL: Nghị định 117/2025/NĐ-CP quy định quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số của hộ, cá nhân).
    + Đối với các hộ, cá nhân có hoạt động kinh doanh online thì phải kê khai thuế GTGT và thuế TNCN theo tỷ lệ % trên doanh thu. Nếu các hộ, cá nhân kinh doanh bán hàng online có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên thì phải đóng thuế GTGT và thuế TNCN. Ngược lại nếu doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm thì các hộ, các nhân kinh doanh online không phải đóng thuế GTGT và thuế TNCN (CSPL: khoản 2, Điều 4 của Thông tư 40/2021/TT-BTC sửa đổi, bổ sung Thông tư 100/2021/TT-BTC); Điều 4, Điều 7 của Luật Thuế GTGT 2024; Điều 10, Điều 21 Luật Thuế TNCN 2007 có VBHN 2025).
      Ngoài ra có điểm mới:
      + Tứ ngày 01/01/2026, hộ kinh doanh, cá nhân bán hàng online chỉ phát sinh nghĩa vụ thuế khi tổng doanh thu trong năm vượt 200 triệu đồng. Hai loại thuế chính gồm: thuế GTGT và thuế TNCN. Cá nhân, hộ kinh doanh thu trên 200 triệu đồng/năm mới phải nộp thuế, tăng 100 triệu đồng so với hiện hành. Thuế phải nộp bao gồm thuế GTGT và thuế TNCN. Cả hai loại thuế đều được tính theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu, không phải trên lợi nhuận.
Thuế giá trị gia tăng (GTGT): Đối tượng áp dụng: Cá nhân, hộ kinh doanh online có tổng doanh thu trong năm từ 200 triệu đồng trở lên. Mức thuế: Thuế GTGT được tính theo phương pháp kê khai dựa trên ngành nghề kinh doanh, ví dụ: bán hàng hóa (quần áo, phụ kiện, mỹ phẩm, đồ gia dụng…): mức thuế GTGT là 1% trên doanh thu. Nếu cung cấp dịch vụ (thiết kế, làm đẹp, đào tạo…): mức thuế GTGT là 5% trên doanh thu.
Thuế thu nhập cá nhân (TNCN): Đối tượng áp dụng: thuế TNCN chỉ áp dụng nếu tổng doanh thu kinh doanh của người bán vượt 200 triệu đồng/năm. Mức thuế: Đối với bán hàng hóa, thuế TNCN là 0,5% trên doanh thu. Với dịch vụ, mức thuế TNCN cao hơn tùy ngành (thường từ 2% trở lên), nhưng phổ biến nhất trong kinh doanh online hàng hóa là 0,5%.
        Như vậy, nếu kinh doanh hàng hóa thông thường, tổng hai loại thuế phải nộp là: GTGT: 1% trên doanh thu, TNCN: 0,5% trên doanh thu. Tổng cộng: 1,5% trên doanh thu.
         + Doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm: Cá nhân hoặc hộ kinh doanh có tổng doanh thu từ tất cả hoạt động bán hàng trong năm không vượt quá 200 triệu đồng sẽ không phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN. Đây là ngưỡng doanh thu tối thiểu để xác định nghĩa vụ thuế.
Thứ ba, thu nhập từ cho thuê tài sản (nhà, xe, mặt bằng, cửa hàng, nhà kho…)
      + Đối với thu nhập từ cho thuê, cá nhân có thể lựa chọn kê khai theo từng lần phát sinh hợp đồng hoặc kê khai theo năm. Thuế phải nộp gồm thuế GTGT, thuế TNCN và lệ phí môn bài (nếu doanh thu đủ ngưỡng). Trong trường hợp cá nhân chỉ có hoạt động cho thuê tài sản và thời gian cho thuê không trọn năm, nếu phát sinh doanh thu cho thuê từ 100 triệu đồng/năm trở xuống (ngoài ra có điểm mới là từ ngày 01/01/2026 là 200 triệu đồng trở xuống- căn cứ theo Quyết định 3389/QĐ-BTC năm 2025) thì thuộc diện không phải nộp thuế GTGT, không phải nộp thuế TNCN (CSPL: khoản 1, Điều 9 của Thông tư 40/2021/TT-BTC sửa đổi, bổ sung Thông tư 100/2021/TT-BTC).
 
Nhiều người dân lo ngại về rủi ro bị truy thu hoặc phạt do hiểu nhầm quy định. Vậy những sai sót thường gặp nhất trong kê khai thuế cá nhân là gì và có cách nào để hạn chế tối đa ngay từ đầu, thưa Luật sư ?
Những sai sót thường gặp trong kê khai thuế cá nhân:
    Thứ nhất: không tổng hợp đầy đủ các nguồn thu nhập, nhiều người khai thuê mà bỏ sót thu nhập kinh doanh onlnie, cho thuê tài sản..là nguyên nhân dẫn đến kê khai thiếu, bị truy thu.
    Thứ hai: không phân biệt được thu nhập chịu thuế, miễn thuế và thu nhập đã khấu trừ tại nguồn, nhưng cá nhân không nắm rõ và kê khai sai dẫn đến thiếu chính xác.
    Thứ ba, không lưu trữ chứng từ và dữ liệu giao dịch. Việc không giữ chứng từ khấu trừ, hợp đồng, sao kê, hóa đơn khiến cá nhân gặp khó khăn khi giải trình hoặc quyết toán và dễ bị xác định nộp thiếu.
    Thứ tư, không thực hiện quyết toán thuế đúng thời hạn. Nhiều cá nhân có thu nhập từ nhiều nơi nhưng không quyết toán, hoặc quyết toán trễ hạn, dẫn đến bị phạt về thủ tục, chậm nộp.
Giải pháp hạn chế sai sót ngay từ đầu:
    1. Rà soát toàn bộ nguồn thu nhập hằng năm
Lập danh sách tất cả dòng tiền phát sinh: lương, kinh doanh, cho thuê, đầu tư, dịch vụ thời vụ… để không bỏ sót.
    2. Phân loại đúng từng nhóm thu nhập theo luật thuế
Mỗi loại thu nhập có sắc thuế riêng, cách kê khai riêng; không được gộp chung.
    3. Lưu trữ đầy đủ chứng từ
Gồm hợp đồng, chứng từ khấu trừ, hóa đơn, sao kê ngân hàng, dữ liệu giao dịch từ sàn thương mại điện tử.
    4. Kê khai đúng hạn và theo dõi thông báo từ cơ quan thuế
Thực hiện quyết toán đúng kỳ; kiểm tra email, tin nhắn hoặc tài khoản thuế điện tử để kịp thời cập nhật.
    5. Chủ động tra cứu quy định hoặc nhờ chuyên gia hỗ trợ khi cần
Luật thuế thay đổi thường xuyên, do đó việc tham vấn từ chuyên gia giúp giảm thiểu sai sót và rủi ro.
 
Đối với hộ kinh doanh và người hành nghề tự do, việc quản lý doanh thu, chi phí có vai trò đặc biệt quan trọng. Luật sư có thể chia sẻ những nguyên tắc quản trị tài chính giúp nhóm đối tượng này duy trì tính minh bạch và tránh rủi ro trong quá trình quyết toán thuế, thưa Luật sư ?
Chia sẻ nguyên tắc quản trị tài chính giúp nhóm đối tượng này duy trì tính minh bạch và tránh rủi ro.
    + Tách bạch rõ ràng tiền cá nhân và tiền kinh doanh: hộ kinh doanh và người hành nghề tự do nên sử dụng tài khoản ngân hàng riêng cho hoạt động kinh doanh, hạn chế chi tiêu cá nhân bằng tiền kinh doanh và ngược lại. Việc tách bạch này dễ chứng minh nguồn thu chi hợp pháp, minh bạch hơn.
    + Ghi nhận đầy đủ và kịp thời doanh thu phát sinh: doanh thu phải được ghi nhận, mọi khoản thu như (tiền mặt, chuyển khoản, online) đều phải theo dõi, lưu dấu vết giao dịch. Giúp tránh rủi ro bị truy tho do chênh lệch dòng tiền và doanh thu kê khai.
    + Lưu trữ chứng từ, sổ sách đúng thời hạn: hộ kinh doanh và người hành nghề tư do lưu trữ các hóa đơn, chứng từ kế toán, sổ doanh thu- chi phí, hồ sơ khai thuế.
    + Hoạch toán chi phí có đủ căn cứ pháp lý: không phải mọi khoản chi đều được tính là chi phí hợp lý khi quyết toán thuế. Nguyên tắc là chi phí phải phục vụ trực tiếp cho hoạt động kinh doanh và có chứng từ hợp lệ (hóa đơn, phiếu chi, hợp đồng..).
    + Hiểu đúng phương pháp tính thuế đang áp dụng: cần xác định rõ mình thuộc diện nộp thuế khoán hay kê khai thuế theo doanh thu thực tế. Mỗi phương pháp có cách quản lý doanh thu, chi phí khác nhau. Nếu không hiểu đúng, người nộp thuế dễ kê khai sai, thiếu hoặc trùng doanh thu, dẫn đến rủi ro pháp lý.
 
Từ góc độ pháp lý, tài chính, minh bạch thuế mang lại lợi ích gì cho cá nhân và doanh nghiệp nhỏ trong dài hạn, và vì sao đây là tiêu chí bắt buộc nếu muốn phát triển bền vững trong thời đại số, thưa Luật sư ?
  1. Từ góc nhìn pháp lý, việc quản lý tài chính rõ ràng và minh bạch thuế mang lại nhiều lợi ích dài hạn cho cá nhân và doanh nghiệp nhỏ, cụ thể:
      Thứ nhất, giảm thiểu rủi ro pháp lý: hạn chế nguy cơ bị truy thu thế, xử phạt vi phạm chính hoặc ấn định thuế. Dễ dàng giải trình, chứng minh tính hợp pháp của doanh thu, chi phí khi bị thanh tra, kiểm tra.
      Thứ hai, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân và doanh nghiệp: vì có đầy đủ hồ sơ, sổ sách để bảo vệ mình khi có phát sinh tranh chấp với đối tác, khách hàng hoặc cơ quna nhà nước. Tránh bị xem xét là hành vi trốn thuế, gian lận thuế, rủi ro có thể dẫn đến trách nhiệm hình sự.
       Thứ ba, tạo nền tảng pháp lý bền vững: hoạt động kinh doanh đúng pháp luật, ổn định lâu dài không bị gián đoạn do vi phạm nghĩa vụ thế. Thuận lợi khi chuyển đổi mô hình kinh doanh, mở rộng quy mô hoặc kêu gọi đầu tư.
       Thứ tư, nâng cao uy tín và khả năng hội nhập: Minh bạch tài chính giúp tăng độ tin cậy pháp lý với ngân hàng, đối tác, nhà đầu tư là điều kiện cần để tham gia các hợp đồng lớn, chuỗi cung ứng chính thức và môi trường kinh doanh chuyên nghiệp.
       Tóm lại, minh bạch tài chính và thuế giúp cá nhân, doanh nghiệp nhỏ làm đúng pháp luật giúp giảm rủi ro về pháp lý và bảo vệ quyền lợi,  phát triển bền vững trong dài hạn.
  1. Trong thời đại số, minh bạch tài chính và thuế trở thành tiêu chí bắt buộc để phát triển bền vững vì các lý do pháp lý – thực tiễn sau:
      Thứ nhất, Mọi giao dịch đều để lại dấu vết số: Thanh toán điện tử, hóa đơn điện tử, ngân hàng, sàn thương mại điện tử… đều được lưu trữ và kết nối dữ liệu, khiến việc che giấu doanh thu gần như không còn khả thi.
       Thứ hai, Cơ quan thuế quản lý bầng dữ liệu: Cơ quan thuế áp dụng phân tích dữ liệu, đối soát đa nguồn, nhanh chóng phát hiện chênh lệch giữa doanh thu thực tế và kê khai. Thiếu minh bạch đồng nghĩa với rủi ro pháp lý cao.
       Thứ ba, Pháp luật ngày càng siết chặt: Quy định về hóa đơn điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt, trách nhiệm giải trình… khiến minh bạch không chỉ là khuyến khích mà là nghĩa vụ pháp lý bắt buộc.
        Thứ tư, Điều kiện để tiếp cận nguồn lực phát triển: Ngân hàng, nhà đầu tư, đối tác đều yêu cầu tài chính rõ ràng, thuế tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật. Thiếu minh bạch sẽ bị loại khỏi các cơ hội mở rộng kinh doanh.
        Do đó, minh bạch thuế là nền tảng để tồn tại hợp pháp và phát triển bền vững trong thời đại số.
 
Chèn clip chuyển  
Kính thưa quý vị,
 
Kính thưa quý vị, minh bạch thuế không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn phản ánh sự tôn trọng trật tự kinh tế và tự bảo vệ quyền lợi chính đáng của bản thân. Khi mỗi cá nhân hiểu đúng, làm đúng và chủ động thực hiện nghĩa vụ thuế, chúng ta không chỉ tránh được rủi ro mà còn mở rộng cánh cửa đến những cơ hội tài chính mới, an toàn và bền vững hơn. Buổi tọa đàm hôm nay đã mang đến những góc nhìn toàn diện dưới lăng kính pháp luật trong bối cảnh kinh tế số. Hy vọng rằng sau chương trình, mỗi quý vị có thể nhìn nhận lại hoạt động tài chính của mình, chuẩn bị kỹ càng hơn và tự tin hơn trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế một cách minh bạch, chính xác và trách nhiệm.
 
Chương trình Tọa đàm Pháp luật của chúng tôi đến đây được tạm dừng. Chúng tôi và những người thực hiện chương trình rất mong muốn quý vị sẽ có thêm nhiều kiến thức pháp luật sau khi theo dõi chương trình.
Để xem lại toàn bộ chương trình, quý vị có thể vào Videophapluat.baophapluat.vn, fanpage, youtube và tiktok của Video Pháp Luật. Rất mong gặp lại quý khán giả trong những chủ đề tiếp theo.
Một lần nữa, xin chân thành cảm ơn Nhà tài trợ chính- Công ty Cổ phần Acecook Việt Nam đã đồng hành cùng chương trình này. Mọi ý kiến thắc mắc, liên hệ với Tọa Đàm Pháp Luật Trực Tuyến, vui lòng gửi về:
- 200C Võ Văn Tần, Phường Bàn Cờ, TPHCM
- Ngoài ra, quý vị có thể gửi thông tin về email: info.videophapluat@gmail.com;
 
CẢM ƠN QV ĐÃ QUAN TÂM THEO DÕI, XIN CHÀO VÀ HẸN GẶP LẠI!
 
 

Hình ảnh văn phòng bào chữa